شهرام جمالی؛ حبیب گوهری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی و وامواژههای فارسی معادل آنها در کردی کلهری صورت میپذیرد. از لحاظ روش تحقیق، این پژوهش کمی و توصیفی است. میوسکن (1987)، ماتراس (2009) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی و وامواژههای فارسی معادل آنها در کردی کلهری صورت میپذیرد. از لحاظ روش تحقیق، این پژوهش کمی و توصیفی است. میوسکن (1987)، ماتراس (2009) به عنوان چارچوب نظری مورد استناد قرار گرفتهاند. برای تحقق هدف پژوهش حاضر فهرستی از تمام اصطلاحات خویشاوندی تهیه شد و در اختیار افراد شرکتکننده قرار گرفت. بر اساس متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات، افراد شرکتکننده به هشت گروه تقسیم شدند: مردان/ زنان باسواد جوان، مردان/ زنان باسواد مسن، مردان/ زنان بیسواد جوان و مردان/ زنان بیسواد مسن. برای شرکت در مصاحبه و پاسخ دادن به سؤالات، از هر گروه 10 نفر و مجموعاً 80 نفر به گویههای طراحیشده پاسخ دادند. برای هر واژه چندین بافت در نظر گرفته میشد و از افراد خواسته میشد تا واژه مورد نظر (بومی یا معادل فارسی آن) را در آنجا انتخاب نمایند. پس از جمعآوری دادهها، با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس (نسخه 23)، دادهها مورد تحلیل قرار گرفتند. آنالیز واریانس سه عاملی مورد استفاده قرار گرفت تا رابطه بین متغیر وابسته پژوهش (انتخاب واژه کردی یا معادل فارسی آن) با متغیرهای مستقل پژوهش یعنی سن، جنسیت و سطح تحصیلات مشخص گردد. برخلاف پیشبینی نظریه سلسلهمراتب (میوسکن، 1987)، نتایج نشان داد که میزان استفاده از اصطلاحات بومی بسیار زیاد است. گروههای مختلف از 54.5% تا 100% از موارد از اصطلاحات خویشاوندی بومی استفاده نمودند. از طرفی، چون اصطلاحات خویشاوندی انتخابشده در پرسشنامه دارای خلاء در کردی کلهری نبودند، لذا میزان بالای استفاده از اصطلاحات خویشاوندی کردی منطبق با نظریه خلاء واژگانی (ماتراس، 2009) است. در ارتباط با تفاوتهای بهدست آمده در گروهها، آزمون تحلیل واریانس سه عاملی نشان داد که دو عامل تحصیلات و سن نقش پررنگی در میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی (معادل فارسی آنها) دارند، درحالیکه عامل جنسیت از لحاظ آماری نقش معنیداری ایفا نمی کند.