%0 Journal Article %T تأثیر عناصر نوایی بر استنتاج شنونده در گفته های حاوی ورامعنا (تضمن) %J پژوهشهای زبانی %I دانشگاه تهران %Z 1026-2288 %A یگانه, فاطمه %A ساسانی, فرهاد %A نوربخش, ماندانا %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 12 %N 1 %P 245-268 %! تأثیر عناصر نوایی بر استنتاج شنونده در گفته های حاوی ورامعنا (تضمن) %K تضمن %K ورامعنا %K ورامعنای نوایی %K آهنگ %K عناصر نوایی %K کاربردشناسی %K زبان فارسی %R 10.22059/jolr.2021.311844.666649 %X گرایس (1975) ورامعنا یا تضمن را معرفی و طبقه ­بندی کرد. ورامعنا، به «معناهای پنهان» یا به تعبیری «به لفظ درنیامده» ی مورد نظر گوینده یا نویسنده اشاره دارد. پس از گرایس، نوگرایسی­ ها انواع مختلفی از آن را ارائه دادند. ورامعنا به عمد از سوی گوینده تولید می­ شود و ممکن است توسط شنونده فهمیده شود یا نشود. از آنجا که تأثیر عناصر نوایی (تکیه زیروبمی و تغییرات دامنه آن، درنگ، شدت و دیرش) بر خوانش‌های متفاوت از گفته‌های حاوی ورامعنا (مکالمه­ ای و مقیاسی) استنتاج­ های متفاوتی در شنونده موجب می­ شود، ضروری می­ نماید در دسته­ بندی انواع ورامعنا طبقه­ ای نیز با نام «ورامعنای نوایی» در نظر گرفته شود. به نظر می­ رسد معنیِ برخی ساخت­ ها در سطح نحو نامعین است، یعنی با توجه به معنای واژگانی و ساخت نحوی، نمی‌توان معنی آن را مشخص کرد و یا تنها یک خوانش از آن به­ دست داد زیرا معنای آنها وابسته با عناصر نوایی است. در این پژوهش، با حذف توضیحات بافتی، تأثیر این عناصر نوایی بررسی شده است. برای این منظور، تعداد 8 گفته‌ی حاوی ورامعنا در سه مرحله‌ آزمون (یک آزمون نوشتاری و دو آزمون شنیداری با عناصر نوایی متفاوت) در اختیار 20 آزمودنی که زبان اول همه آن­ها فارسی بود و همه‌ به گونه‌ی فارسی معیار تسلط داشتند قرار گرفت. نتایج نشان داد درباره‌ی ورامعنا­های مقیاسی، مؤلفه‌ی «دیرش» در استنتاجِ حد بالاتر و حد پایین­ تر در مقیاس تأثیرگذار است؛ و در مورد ورامعناهای مکالمه ­ای، «تغییرات دامنه تکیه زیروبمی» و «تغییرات شدت»، به انتقال معنای «به لفظ درنیامده» کمک می­ کند. از این گذشته، در غیاب عناصر نوایی در نوشتار، معنی برخی ساخت­ ها به صورت پیش‌فرض از میان معناهای محتمل انتخاب می‌شود و خواننده استنتاج خود را بر اساس این ساختِ پیش­فرض انجام می­ دهد. از این رو، گویی برخی معناها برای برخی ساخت­ ها بی­نشان است. همین امر می‌تواند موجب سوءبرداشت و کژفهمی­ در تفسیر برخی گفتارنوشته­ هایی مانند چت و پیامک شود. %U https://jolr.ut.ac.ir/article_82667_bd01bebcfcf653b72d4757cde014b693.pdf