دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
عمق خط فارسی
1
19
FA
محمود
بی¬جن خان
000-0002-4175-6854
دانشیار دانشگاه تهران
mbjkhan@ut.ac.ir
الهام
علایی ابوذر
دانشجوی دکتری زبان¬شناسی دانشگاه تهران
elham_alaee2000@yahoo.com
10.22059/jolr.2013.35921
<span style="font-family: 'B Nazanin'; font-size: 11pt; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورتبندی میشود. سپس مبانی واجشناختی نگارههای زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین میشود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات زبانی، توضیح داده میشود..</span>
عمق خط,صورت نوشتاری,صورت واجی,نگاره,نگاره¬های زیروزبری,اطلاعات زبانی
https://jolr.ut.ac.ir/article_35921.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35921_fb5c925311e91f626f06c3d82872d8ee.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
افعال وجهی در زبان فارسی و بیان وجهیت
21
40
FA
جلال
رحیمیان
استاد دانشگاه شیراز
jrahimian@rose.shirazu.ac.ir
محمد
عموزاده
دانشیار دانشگاه اصفهان
amouzadeh3@fgn.ui.ac.ir
10.22059/jolr.2013.35922
افعال وجهی و کارکردهای آنها را میتوان از جنبههای گوناگون و در قالبهای نظری متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار داد. مقاله حاضر بر آن است بر اساس چارچوب پالمر (1990) افعال وجهی فارسی را از دو جنبهی «درجه» و «نوع» توصیف و تحلیل نماید. بررسی مذکور نشان میدهد فعل وجهی «باید» علیرغم عدم استلزام گزاره ای، برای بیان سه درجه از وجهیت معرفتی، دو درجه از وجهیت پویا و یک درجه از وجهیت الزامی بهکار میرود. از طرف دیگر، دو فعل وجهی دیگر زبان فارسی: «شدن» و «توانستن» نیز جدای از تفاوتهای سبکی، با توجه به کارکردهای مشترک، برای بیان دو درجه از وجهیت معرفتی، دو درجه از وجهیت الزامی و یک درجه از وجهیت پویایی بهکار میروند. از دیگر مباحث تحقیق، هر چند سه فعل وجهی فارسی برای بیان درجات و انواع وجهیتی پیشنهادی پالمر ظاهراً کفایت میکند اما بافت موقعیتی و ابعاد کاربرد شناختی نقش تعیین کننده ای در ابهامزدائی معانی هر یک از افعال مذکور ایفا میکند.
افعال وجهی,درجه و نوع وجهیت. وجهیتهای معرفتی,الزامی و پویا
https://jolr.ut.ac.ir/article_35922.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35922_5cf906967bbdb042c0a845f5c5d8061a.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
بررسی تولید ساختار be-passive زبان انگلیسی توسط زبان¬آموزان فارسی¬زبان از دیدگاه دستور ساختاری¬شناختی
41
60
FA
هوشنگ
بساطی
دانشجوی دکتری زبان¬شناسی همگانی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
ah.homayounfar@gmail.com
شهلا
رقیب¬دوست
استادیار زبان¬شناسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
10.22059/jolr.2014.35923
<span style="font-size: medium;"><span style="font-family: 'B Nazanin';" lang="AR-SA">ساختار مجهول زبان انگلیسی برای زبانآموزان فارسیزبان همواره یک چالش قلمداد شده و به رغم وجود رویکردهای زبانشناختی و آموزشیِ متعدد، هنوز برای زبانآموزان فارسیزبان در برخورد با آن به نظر مسئلهای آموزشی وجود دارد. در این مقاله سعی شده است با بهرهگیری از دیدگاه و آموزههای دستور ساختاریشناختی به بررسی ابعادی از خطاهای زبانی زبانآموزان در مواجهه با ساختار مجهول </span><span style="font-family: 'Times New Roman','serif'; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';" dir="LTR">be-passive</span><span style="font-family: 'B Nazanin';" lang="AR-SA"> در زبان انگلیسی بپردازیم. در تحقیق حاضر، ضمن بررسی رفتار زبانی زبانآموزان فارسیزبان در تولید ساختار مجهول </span><span style="font-family: 'Times New Roman','serif'; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';" dir="LTR">be-passive</span><span style="font-family: 'B Nazanin';" lang="AR-SA"> زبان انگلیسی از طریق طراحی و اجرای آزمونی نوشتاری روی 30 نفر از آزمودنیهای سطح زبانی متوسط، دریافتیم که زبانآموزان گسترهای از خطاهای زبانی را از خود نشان میدهند که میتوان با بهرهگیری از آموزههای دستور ساختاریشناختی به تحلیل آنها پرداخت و در نهایت سویههای کارآمدی برای آموزش این ساختار به زبانآموزان فارسی زبان فراپیشنهاد.</span></span>
<span style="font-family: 'B Nazanin';" lang="AR-SA"><span style="font-size: medium;"> </span></span>
ساختار مجهول,دستور ساختاری,دستور شناختی,دستور ساختاریشناختی,تحلیل خطا
https://jolr.ut.ac.ir/article_35923.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35923_01fba7769b0081602494c95a8f296677.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
پسوند مجهولساز *- i̭á - در زبانهای ایرانی
61
74
FA
حسین
سُلگی
کارشناسی ارشد زبان و فرهنگهای باستانی دانشگاه بوعلی سینا همدان
h.solgi66@gmail.com
10.22059/jolr.2013.35925
مادهی مجهول,پسوند مجهولساز *-i̭á-,زبانهای ایرانی,باستان,میانه نو
https://jolr.ut.ac.ir/article_35925.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35925_b79f4cb7f1e6d176d280a4fda4e8aec4.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
تناوب سببی در زبان فارسی
75
94
FA
علی
صفری
دانشگاه حضرت معصومه
alisafari228@gmail.com
غلامحسین
کریمی دوستان
null
ادبیات و علوم انسانی
gh5karimi@ut.ac.ir
10.22059/jolr.2013.35928
در این مقاله تناوب سببی در زبان فارسی مورد بررسی قرار میگیرد. با بررسی دادههای فارسی نشان دادهایم فعلهای ضدسببی در بازنمایی واژگانی خود بر وجود مؤلفه سبب و موضوع خارجی دلالت میکنند. در ادامه با تحلیل تناوب سببی در چارچوب رویکرد واژگانی- ساختمند نشان دادهایم تناوب سببی حاصل حضور عبارت زبانی حاوی فعل در دو چارچوب معنایی است که شامل چارچوب سببی و چارچوب ضدسببی میشود. این دو چارچوب حاصل کانونی شدن بخشی از صحنه طرحوارهای هستند که توسط فعل توصیف میشود و به همراه چارچوب نحوی مربوط، به صورت ساختهای فعلی سطح پایین نشان داده میشوند. علاوه بر این نشان دادهایم تناوبی بودن یک فعل، علاوه بر ویژگیهایی معنایی فعل به موضوعات فعلی به کار رفته در جمله نیز بستگی دارد. این مسئله در رویکردهای واژگانی به تناوب سببی قابل تبیین نیست زیرا درج واژگانی در نحو رخ میدهد اما در چارچوب رویکرد فوق که یک انگاره کاربرد- بنیاد محسوب میشود، میتوان آن را تبیین کرد. در این رویکرد ساختها عبارات زبانی را به عنوان یک کل تایید میکنند بنابراین نقش موضوعات فعلی در تناوبی بودن فعلها بر اساس این رویکرد توضیح داده میشود.<br /> <br />
تناوب سببی,ضدسببی,رویکرد واژگانی- ساختمند,معناشناسی چارچوب
https://jolr.ut.ac.ir/article_35928.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35928_60d7cf87df928c92fed36db9b19e8a7b.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
فعلهای میانه و بررسی آنها در اوستای جدید. بخش دوم: فعل¬های اوستایی
95
110
FA
آژیده
مقدّم
استادیار گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران
amoqadam@ut.ac.ir
نرگس
نعمت الّهی
دانشجوی دکتری دانشگاه ایندیانا، امریکا
10.22059/jolr.2013.35929
<span style="color: black; font-family: 'B Nazanin'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"><span style="font-size: medium;">فعل اوستایی بر مبنای زمان، نمود، شخص، شمار و دو جهتِ اکتیو و میانه بررسی میشود. بنا بر دیدگاه رایج، جهت میانه وسیلۀ تبدیل ریشههای گذرا به ناگذر است. این دیدگاه با مشاهدۀ ریشههای فعلیای شکل گرفته است که در جهت اکتیو، گذرا و در جهت میانه ناگذر هستند، درحالیکه زبان اوستایی ویژگی دیگری را در خود دارد که نظریۀ فوق را به چالش میکشد و آن وجود افعال «فقط میانه» و افعال «گذرای میانه» است. بررسی نوین افعال میانه در زبانهای هندواروپایی تجدید نظر در مورد تحلیل جهت میانه و یافتن معیارهایی ظریفتر برای پی بردن به عملکرد آن در زبانهای ایرانی باستان، از جمله زبان اوستایی را ضروری ساخته است. در این مقاله افعال میانۀ اوستای جدید در پرتوی پژوهشهای نوین هندواروپایی مورد بررسی قرار گرفته، با روشی متفاوت از پیش دستهبندی شده اند. </span></span>
<span style="color: black; font-family: 'B Nazanin'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"><span style="font-size: medium;"> </span></span>
اوستای جدید,بافت,فعل میانه,گذرا,ناگذر
https://jolr.ut.ac.ir/article_35929.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35929_41159c8b96c1803f345ff886647e3f25.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای زبانی
1026-2288
2676-3362
4
1
2013
04
21
استعارۀ مفهومی در قطعهای به زبان ختنی
111
127
FA
سید فاطمه
موسوی
دانشجوی دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران
sfatemehmusavi@ut.ac.ir
10.22059/jolr.2013.35930
<span style="color: black; font-family: 'B Nazanin'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"><span style="font-size: medium;">از دستاوردهای زبانشناسیِ شناختی کشف این حقیقت است که زبانها اغلب برای ملموس کردن برخی مفاهیم انتزاعی از استعارههای مفهومی بهره میبرند. استعارههای مفهومی به توضیح حوزة مقصد که حوزهای انتزاعی است از طریق حوزة مبدأ که حوزهای ملموس است میپردازند. یعنی از طریق مقایسة حوزة انتزاعی مورد نظر با حوزهای ملموس درک آن را برای شنوندگان راحتتر میکنند. در این پژوهش به تحلیل استعارههای مفهومی موجود در متنی کهن به زبان ختنی میپردازیم. زبان ختنی زبانی ایرانی و از شاخة ایرانی میانة شرقی است. این پژوهش به بررسی بیستمین فصل از کتاب <em>زمبسته </em>میپردازد که حاوی اشعار مهم و معتبر بودایی است. فصل بیستم این رساله متنی است از زبان بودا که برای اندرز و خطاب به شمنهای بودایی سروده شده است. بنابراین هدف آن آموزش مفاهیم مهم و بسیار پیچیدة آیین بودایی است و علت به کار رفتن استعارههای مفهومی متعدد در این متن نیز احتمالاً همین موضوع است. این مطالعه اولاً نشان میدهد که زبان ختنی نیز مانند دیگر زبانها از چنین استعارههایی بهره جسته است و در مرحلة دوم درک بهتر آموزههای بودا در این فراز از متن زمبسته را میسر میکند.</span></span>
<span style="color: black; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 10pt; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"> </span>
زبانشناسی شناختی,استعارة مفهومی,زبان ختنی,کتاب زمبسته,آموزههای بودا
https://jolr.ut.ac.ir/article_35930.html
https://jolr.ut.ac.ir/article_35930_0c5990aadbf9ec6975ac2b3217052248.pdf