تحلیل نشانه-معناشناختی فرایند تشخیص در گفتمان ادبی: مطالعۀ موردی پاچه‌خیزک نوشتۀ صادق چوبک
تحلیل نشانه-معناشناختی فرایند تشخیص در گفتمان ادبی: مطالعۀ موردی پاچه‌خیزک نوشتۀ صادق چوبک

پانته‌آ نبی‌ئیان؛ حمیدرضا شعیری

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 57-76

https://doi.org/10.22059/jolr.2016.59414

چکیده
  در این پژوهش، به مطالعۀ تشخیص به عنوان فرآیندی در درون گفتمان می‌پردازیم. مطالعۀ تشخیص، امری جدای از بافت گفتمانی نیست. این فرایند، وابسته  به پیوستار روایت است و اگر در شرایط گُسستی و ناپیوستار مطالعه ...  بیشتر
بررسی فرآیند تکرار در زبان کردی در چهارچوب نظریۀ بهینگی
بررسی فرآیند تکرار در زبان کردی در چهارچوب نظریۀ بهینگی

سید محمد رضی نژاد؛ فریده الله یاری

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1395، ، صفحه 59-75

https://doi.org/10.22059/jolr.2016.61525

چکیده
  در مبحث صرف، فرآیند واژه‌سازی از مباحث مهم است. در میان فرآیندهای واژه‌سازی، فرآیند تکرار در اکثر زبان‌ها متداول است. مطالعات مختلف در زبان‌های گوناگون نظریه‌های متفاوتی را نسبت به این فرآیند در پی ...  بیشتر
ساختهای غیرشخصی مرخم در زبان فارسی: رویکردی شناختی
ساختهای غیرشخصی مرخم در زبان فارسی: رویکردی شناختی

سحر بهرامی خورشید؛ ارسلان گلفام؛ صدیقه سعیدی زاده

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 59-77

https://doi.org/10.22059/jolr.2017.63135

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی و چگونگی ساخت­های غیرشخصی مرخم در زبان فارسی در چارچوب انگاره دستور شناختی می­پردازد. این نوع از ساخت­ها از یک فعل وجهی و یک مصدر مرخم تشکیل شده­اند. دستور شناختی به دو نوع فعل ...  بیشتر
پویایی نیرو و چندمعنایی در ساخت‌های فعل سبک متشکل از فعل «گرفتن»
پویایی نیرو و چندمعنایی در ساخت‌های فعل سبک متشکل از فعل «گرفتن»

رضا سلطانی؛ محمد عموزاده؛ حدائق رضائی

دوره 8، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 59-78

https://doi.org/10.22059/jolr.2018.65515

چکیده
  فعل‌های سبک معمولاً به‌عنوان طبقه‌ی خاصی از مقولات دستوری شناخته می‌شوند که مشارکت معنایی اندکی در گروه‌های فعلی دارند و به همین دلیل کمتر مطالعه‌ای به رابطه‌ی معنایی این فعل‌ها با فعل‌های سنگین ...  بیشتر
مطالعۀ موردی نگاره‌های داستان ضحاک و سیاوش (بر اساس نظریۀ «دستور خوانش تصاویر» کرس و ون‌لیوون)
مطالعۀ موردی نگاره‌های داستان ضحاک و سیاوش (بر اساس نظریۀ «دستور خوانش تصاویر» کرس و ون‌لیوون)

لادن جواهری؛ عامر قیطوری؛ کوروش صابری

دوره 9، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 59-78

https://doi.org/10.22059/jolr.2018.66650

چکیده
  نظریۀ «دستور خوانش تصاویر[1]»، در حوزۀ نشانه­شناسی اجتماعی قرارگرفته و در رمز­گشایی نشانه­های تصویری به کار می­رود. کرس و ون­لیوون (2006)، با الهام از سه فرانقش معنایی هلیدی، ساختاری مشابه ...  بیشتر
تحلیل نشانه ـ روان کاوی رمان نوجوان «مسابقه دات کام» با رویکرد واسازی
تحلیل نشانه ـ روان کاوی رمان نوجوان «مسابقه دات کام» با رویکرد واسازی

امیر حسین رحیمی زنجانبر؛ فاطمه بستانی؛ حسین زارع

دوره 10، شماره 1 ، تیر 1398، ، صفحه 59-82

https://doi.org/10.22059/jolr.2019.72001

چکیده
  نشانه­ شناسی یک روش خواندن متن است که می­ تواند جهت خوانشِ متن درون رویکردهای گوناگونی به­ کار گرفته ­شود. مهم‌ترین رویکردِ پساساختگرا، واسازی است. اگرچه ساختگرایی مدعی است که «زبان می­ تواند ...  بیشتر
هماهنگی و ناهماهنگی واکه‌ای در زبان ترکی آذربایجانی
هماهنگی و ناهماهنگی واکه‌ای در زبان ترکی آذربایجانی

سید محمد رضی‌نژاد

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 61-80

https://doi.org/10.22059/jolr.2014.50269

چکیده
   با به‌کارگیری نظریه تناظر برون­داد با برون­داد برای داده­های زبان ترکی آذربایجانی (گویش مشگین شهری) می­توان فرایندهای هماهنگی و ناهماهنگی واکه­ای را در چارچوب رتبه­بندی ثابتی از محدودیت­ها ...  بیشتر
جایگاه تکیه در تکواژهای وابسته زبان فارسی
جایگاه تکیه در تکواژهای وابسته زبان فارسی

عالیه کرد زعفرانلو کامیوزیا؛ فرزانه تاج‌آبادی؛ فردوس آقاگل‌زاده

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 61-80

https://doi.org/10.22059/jolr.2015.56642

چکیده
  تکیه فرایندی آوایی است که در آن هجایی نسبت به هجاهای دیگر برجسته می­شود. همة واحدهای واژگانی زبان، صرف­نظر از صورت ساختاری و تعداد هجاهای آن­ها در واژگان، طرح تکیه یا الگوی خاص خود را دارند.با توجه ...  بیشتر
کیفیت واکه در زبان فارسی: مقوله‌ای پایدار یا تغییرپذیر؟: یک مطالعه موردی بر روی گویشوران مرد
کیفیت واکه در زبان فارسی: مقوله‌ای پایدار یا تغییرپذیر؟: یک مطالعه موردی بر روی گویشوران مرد

وحید صادقی؛ نیلوفر منصوری هره‌دشت

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، ، صفحه 61-80

https://doi.org/10.22059/jolr.2016.57500

چکیده
  در این تحقیق، پیش­بینی­های دو دیدگاه پراکندگی شنیداری درک گفتار و مرکزی­شدگی در ارتباط با تغییر کیفیت واکه در زبان فارسی به محک آزمون گذاشته می شوند. دیدگاه مرکزی­شدگی قائل به همبستگی بین دیرش ...  بیشتر
تعامل واج‌شناسی و معناشناسی از منظر بهینگی
تعامل واج‌شناسی و معناشناسی از منظر بهینگی

بشیر جم

دوره 9، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 67-87

https://doi.org/10.22059/jolr.2018.69529

چکیده
  زبان‌شناسان غالباً بر این باور بوده‌اند که هیچ گونه رابطه‌ای میان معناشناسی و واج‌شناسی وجود ندارد (آرکانجلی و پولی‌بلنک، 1994: 5 - 433). بدین تعبیر که تغییرات معنایی و آوایی واژه‌ها معمولاً مستقل از هم ...  بیشتر
بررسی تأثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی‌‌‌آذربایجانی
بررسی تأثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی‌‌‌آذربایجانی

عبدالحسین حیدری

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 67-82

https://doi.org/10.22059/jolr.2020.285901.666532

چکیده
  هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعۀ تأثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی‌‌‌آذربایجانی است. داده‌‌ها از منابع معتبر ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی و تعاملات زبانی سی نفر از گویشوران ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی‌‌ ...  بیشتر
تقطیع پذیری و ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی
تقطیع پذیری و ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی

مریم حمصیان اتفاق؛ عادل رفیعی؛ بتول علی نژاد

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 71-96

https://doi.org/10.22059/jolr.2020.268569.666420

چکیده
  ترتیب وندها از جمله مباحث نظری مطرح در حوزه صرف است. تاکنون بحث­ های زیادی در خصوص وجود اصول یا مکانیسم ­های کلی ناظر بر ترتیب وندها صورت گرفته است. در این راستا می­ توان به سه رویکرد اصلی اشاره کرد. ...  بیشتر
عذرخواهی یا عدم عذرخواهی: رویکردی بیناحوزه ای به تحلیل کلام عذرخواهی های رسمی در رسانه های ایران
عذرخواهی یا عدم عذرخواهی: رویکردی بیناحوزه ای به تحلیل کلام عذرخواهی های رسمی در رسانه های ایران

حدائق رضائی

دوره 11، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 73-95

https://doi.org/10.22059/jolr.2020.306113.666621

چکیده
  عذرخواهی در بیشتر مطالعات، به ویژه در زبان فارسی، از منظری کاربردشناختی و به عنوان یک کنش گفتاری پربسامد مورد مطالعه قرار گرفته است؛ اما مطالعه حاضر از منظری تحلیل کلامی و با تأکید بر لزوم اتخاذ رویکردی ...  بیشتر
جایگاه ادغام سور شناور «همه» در زبان فارسی
جایگاه ادغام سور شناور «همه» در زبان فارسی

صفا صادقی اشرافی؛ علی درزی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 77-100

https://doi.org/10.22059/jolr.2021.291976.666554

چکیده
  سور شناور از موضوعات بحث­برانگیزی است که زبان­شناسان بسیاری آن را مورد مطالعه قرار داده­اند. موضوع مقاله حاضر سور شناور «همه» و بررسی جایگاه ادغام آن در اشتقاق جملات فارسی است. در این مقاله ...  بیشتر
ساخت‌های فعلی استمراری – تأکیدی در گویش هورامی
ساخت‌های فعلی استمراری – تأکیدی در گویش هورامی

یادگار کریمی زانیار نقشبندی

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 83-100

چکیده
  در این مقاله ساخت فعلی خاصی در گویش هورامی (پاوه‌ای) مورد بررسی قرار می‌گیرد که در این جستار ساخت استمراری-تأکیدی نامیده می‌شود و از پیوند نحوی افعال مضارع اخباری، ماضی استمراری و ماضی ساده با مصدر سازندة ...  بیشتر
بررسی افزایش و کاهش معنایی در ضرب المثل‌های زبان فارسی
راحله گندمکار
بررسی افزایش و کاهش معنایی در ضرب المثل‌های زبان فارسی راحله گندمکار

راحله گندمکار

دوره 1، شماره 1 ، آذر 1389

چکیده
  فرآیندهای «افزایش و کاهش معنایی» که نخستین بار از سوی صفوی (1379: 247) معرّفی شد، از جمله ابزارهای مناسب برای توجیه و تبیین بسیاری از پدیده‌های معنایی از جمله چگونگی شکل‌گیری معنی برخی ساخت‌ها و نحوة درک ...  بیشتر
تناوب سببی در زبان فارسی
تناوب سببی در زبان فارسی

علی صفری؛ غلامحسین کریمی دوستان

دوره 4، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 75-94

https://doi.org/10.22059/jolr.2013.35928

چکیده
  در این مقاله تناوب سببی در زبان فارسی مورد بررسی قرار می­گیرد. با بررسی داده­های فارسی نشان داده­ایم فعل‌های ضدسببی در بازنمایی واژگانی خود بر وجود مؤلفه سبب و موضوع خارجی دلالت می­کنند. در ادامه ...  بیشتر
دستوری شدن تسلسلیِ عبارت یعنی از منظر دستور گفتمان
دستوری شدن تسلسلیِ عبارت یعنی از منظر دستور گفتمان

محمد عمو زاده؛ اعظم نورا

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 75-93

https://doi.org/10.22059/jolr.2014.52661

چکیده
  این مطالعه به بررسیدستوری­شدن عبارت «یعنی» از منظر دستور گفتمان پرداخته و آن را فرایندی تسلسلی در نظر می­گیرد که شروع و خاتمه آن دستور سطح جمله و مرحلۀ میانی آن دستور معترضه است. به عبارت دیگر، ...  بیشتر
کشش جبرانی در زبان فارسی: یک آزمایش ادراکی
کشش جبرانی در زبان فارسی: یک آزمایش ادراکی

دکتر وحید صادقی

دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 77-94

چکیده
  این مقاله به بررسی همبسته های ادراکی کشش جبرانی در زبان فارسی میپردازد. در یک آزمایش ادراکی، درک شنیداری کشش جبرانی از طریق تغییر مقادیر دیرش واکه، اختلاف دامنه 2 H1-H و H1-F1 و بسامد پایه مطابق با نتایج آزمایش ...  بیشتر
نظام وجهیّت در زبان فارسی
نظام وجهیّت در زبان فارسی

غلامحسین کریمی دوستان؛ نگین ایلخانی پور

دوره 3، شماره 1 ، آبان 1391، ، صفحه 77-98

https://doi.org/10.22059/jolr.2012.30296

چکیده
  در این مقاله بر آنیم تا الگویی برای مطالع? نظام‌مند وجهیّت در زبان فارسی پیش روی نهیم. با این هدف، وجهیّت را پدیده‌ای زبانی می‌انگاریم که می‌تواند در سطح جمله، در سطح سازه‌های کوچک‌تر از ...  بیشتر
حذف گروه فعلی در زبان فارسی: مسئله ساختاری
حذف گروه فعلی در زبان فارسی: مسئله ساختاری

یادگار کریمی؛ حسن آزموده

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 77-94

https://doi.org/10.22059/jolr.2013.35362

چکیده
  در این مقالة به بررسی و تحلیل ساخت­ بندهایی در زبان فارسی می‌پردازیم که در آنها گروه‌ فعلی (گزاره) محذوف/مفقود است. این بحث، به لحاظ نظری در قالب دو دیدگاه ساختاری و غیرساختاری مطرح می­گردد. با ...  بیشتر
بررسی تأثیر عوامل دخیل در درک معنای استعارات و سنجش اعتبار روان‌شناختی آنها
بررسی تأثیر عوامل دخیل در درک معنای استعارات و سنجش اعتبار روان‌شناختی آنها

لیلا عرفانیان قونسولی؛ شهلا شریفی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 77-96

https://doi.org/10.22059/jolr.2015.54186

چکیده
   تحقیق حاضر، طرحی آزمایشی تصادفی است که در آن، به بررسی فرضیه برجستگی تدریجی[1] پرداخته شده است تا بررسی شود عامل مهم در دسترسی به معنا چیست. در فرضیه برجستگی تدریجی اعتقاد بر این است که در فرایند درک، ...  بیشتر
رتبه‌بندی واج‌های گفتار فارسی از نظر کارآیی در بازشناسی گوینده
رتبه‌بندی واج‌های گفتار فارسی از نظر کارآیی در بازشناسی گوینده

جواد شیخ‌زادگان

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 77-96

https://doi.org/10.22059/jolr.2016.59415

چکیده
  در این مقاله، کارآیی واج­های گفتار فارسی از نظر بازشناسی گوینده مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته و با توجه به میزان کارآیی­ها، رتبه­بندی واج­ها صورت گرفته‌اند. جهت برآورد کارآیی واج­ها، از یک ...  بیشتر
حرکت اجزای پیرااضافه‌ها در زبان کردی (گویش سورانی) برپایۀ نحو ذره‌بنیاد
حرکت اجزای پیرااضافه‌ها در زبان کردی (گویش سورانی) برپایۀ نحو ذره‌بنیاد

ابراهیم مرادی؛ عباسعلی آهنگر؛ غلامحسین کریمی دوستان

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1395، ، صفحه 77-96

https://doi.org/10.22059/jolr.2016.61526

چکیده
  این پژوهش برپایۀ نحو ذره­بنیاد، نقش نحوی- معنایی و شیوۀ حرکت اجزای پیرااضافه­های زبان کردی  (a(d)a, lQ ...QwQ, lQ ...(d)wQ ...QwQ, wQ ...) را در درون گروه حرف­اضافۀ حاوی آنها می­کاود. نحو ذره­بنیاد برخلاف کمینه­گرایی ...  بیشتر