نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حبیب گوهری ¹
• صفورا عزیزی ²
• علی جمالی ³

¹ گروه زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

² دانشجوی دکتری زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

³ استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات زبانی و کلامی مبتداهای اولیه و ثانویه در کردی جنوبی با رویکردی پیکره-محور می‌باشد. میزان همبسیتگی و ارتباط مبتداهای اولیه و ثانویه با عواملی مانند نقش دستوری، جانداری، معرفگی، ارجاعی‌بودن، مشخص‌بودن و مطابقه مورد بررسی قرار گرفتند. در حالت بی‌نشان، مبتدای اولیه با فاعل جاندار کنش‌گر و مبتدای ثانویه با مفعول غیرجاندار کنش‌پذیر انطباق پیدا می‌کنند. دالریمپل و نیکولاوا (2010) و لامبرکت (1994) به عنوان چارچوب اصلی پژوهش حاضر به دفعات مورد استناد قرار گرفته‌اند. مفهوم مبتدا بر اساس رابطه دربارگی تعریف شده است. به عبارتی، مبتدا آن عنصری در جمله است که گزاره در مورد آن است. ملاحظات کلامی و کاربردی نقش اصلی در تعیین مبتدای جمله دارند. گفتگوهای طبیعی بین گویشوران کردی جنوبی ضبط و ثبت و سپس آوانگاری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس محدودیت‌های پژوهش، حدود 208 مبتدا شناسائی و مورد بررسی قرار گرفتند. پاسخ‌ها به صورت کدهائی در نرم افزار آماری اس‌پی‌اس‌اس (SPSS) تعریف شدند. نتایج نشان داد که در حالت بی‌نشان مبتداهای اولیه غالبا معرفه، جاندار، مشخص، ارجاعی، کنش‌گر و مبنای مطابقه (اجباری) هستند. همچنین، مبتداهای ثانویه غالبا با ویژگی‌های ذاتی خود مانند مفعول‌بودن، مشخص و ارجاعی‌بودن، کنش‌پذیری و قابلیت مبنای مطابقه (اختیاری) انطباق دارند. از لحاظ صرفی، هم مبتدای اولیه و هم ثانویه به‌صورت گروه اسمی معرفه و از لحاظ نوائی، مبتدای اولیه به‌صورت فاقد تکیه و مبتدای ثانویه همراه با تکیه (فعال‌ساز) نمود پیدا می‌کنند. چون مصداق مبتداها (اولیه و ثانویه) قابل بازیابی است، لذا قابلیت حذف و یا انتقال دارند. در حالت نشان‌دار، مبتداهای اولیه و ثانویه با خصوصیات ذاتی خود انطباق ندارند، لیکن این عدم انطباق منجر به صورت‌بندی زبانی متفاوتی در مبتدا (اولیه یا ثانویه) در کردی جنوبی نشده است. بررسی دقیق پیامدهای عدم انطباق مبتدا با ویژگی‌های ذاتی خود در زبان کردی و دیگر زبان‌های ایرانی می‌تواند پیشنهاد نویسندگان حاضر برای پژوهش‌های آتی باشد.

کلیدواژه‌ها

• مبتدای اولیه
• مبتدای ثانویه
• کردی جنوبی
• نقش دستوری
• جانداری
• مشخص و ارجاعی‌بودن
• معرفگی

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Investigating the Properties of Primary and Secondary topic in Southern Kurdish (A Corpus-based Analysis)

نویسندگان [English]

• Habib Gowhary ¹
• Safura Azizi ²
• Ali Jamali ³

¹ Department of linguistics, Ilam branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran

² PhD Candidate of General Linguistics, Department of Linguistics, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran

³ Assistant Professor, Department of English Language anf Literature, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran

چکیده [English]

The present corpus study is intended to investigate the linguistic and pragmatic properties of primary and secondary topics in southern Kurdish. The correlation between the primary and secondary topics with factors including grammatical roles, animacy, definiteness, referentiality and specificity and grammatical agreement was calculated. In its canonical use, primary topic is matched with animate agentive subject and secondary topic is matched with inanimate patient object. Dalrimple and Nicholavae (2010) and Lambrecht (1994) as the main theoretical framework have been frequently cited. Topichood is defined based on the aboutness relationship. In other words, topic is that element in the sentence which is the main concern of the stated proposition. Pragmatic considerations play an important role in determining the possible topic(s) of a sentence. The natural conversations among the native speakers of southern Kurdish were recorded, transcribed and analyzed. The investigated corpus included 450 sentences in which 208 topics were chosen, codified and analyzed using SPSS software. The results indicated that primary topics were found to be mainly definite, animate, specific, referential, agentive and basis of (obligatory) grammatical agreement. The secondary topics were, also, found to have s high correlation with their expected properties including being object, specific, referential, patient and being the basis of (optional) object agreement. In terms of morphological coding, both primary and secondary topics were found to be represented employing definite noun phrases. In terms of prosodic coding, primary topics were found to be unaccented while secondary topics were reported to have (activating) accent. Due to their salient status in the discourse, the investigated topics (primary and secondary) could be both deleted or moved within their sentences. However, in their marked cases, both primary and secondary topics are not matched with their inherent and expected properties. However, this mismatch is not correlated with a linguistic coding of topics in southern Kurdish. The careful study of probable repercussions of this mismatch of topics and their expected properties in Kurdish and other Iranian languages is a possible hint for future studies.

کلیدواژه‌ها [English]

• primary topic
• secondary topic
• southern Kurdish
• grammatical role
• animacy
• specificity
• definiteness