نویسنده

• غلامحسین کریمی¬دوستان ابراهیم مرادی

دانشیار دانشگاه تهران/کارشناس ارشد زبانشناسی

چکیده

این مقاله در چهارچوب نظری? نمود معنایی- واژگانی لیبر(2004) به بررسی نقش معنایی پسوندهای ـَ نده و ـ ار می‌پردازد. این نظریه با استفاده از شش مشخّص? معنایی: مادّه ، پویا ، مکان ، وضع یا جایگاههای رویدادی استنباطی (وجرا) ، مقیّد و ساختمند و یک اصل به نام اصل هم‌نمایگی ، نقش معنایی عناصر واژی از جمله وندها و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می‌کند. در این نظریه هم?‌ عناصر واژی از جمله وندها مشخّص?‌ معنایی، اسکلت معنایی، زیرمقوله بندی‌ نحوی و موضوع دارند؛ امّا وندها یا بدن?‌ معنایی ندارند و یا بدن? معنایی‌شان بسیار ضعیف است.
در این مقاله، دلیل عملکرد متفاوت پسوندهای ـ َنده و ـ ار در واژه‌سازی، چندمعنایی بودن و به‏طور کلّی منشأ تفاوت‌ها و تشابهات آنها بررسی می‌شود.‌ با استفاده از این دیدگاه نشان داده می‌شود که نقش این وندها نقشهای معنایی کنشگری و کنش‌پذیری یا نقشهای نحوی فاعلی و مفعولی نیست بلکه این وندها هم مانند سایر عناصر واژی، مشخّصه‌هایی معنایی به پایه‌ها اضافه می‌کنند و دلیل چندمعنایی بودن وندها ناشی از عملکرد متفاوت اصل هم‌نمایگی است نه نقش معنایی آنها.

کلیدواژه‌ها

• اسکلت معنایی
• اصل هم‌نمایه‌سازی
• مشخّصۀ‌ معنایی
• نمود معنایی- واژگانی

عنوان مقاله [English]

The Study of Semantic Contribution of -ār and -andeh Suffixes in Persian

نویسنده [English]

• Gholamhossein Karimi-Dustan Ebrahim Moradi

چکیده [English]

This paper examines the semantic contribution of -?r and -andeh suffixes in Persian based on Lieber’s (2004) lexical semantic representation. This framework using six semantic features ([material], [dynamic], [Location], [IEPS] , [B] and [CI] and a principle called coordination principle studies the semantic contribution of lexical items including affixes and their functions in compounding, derivation and conversion. In this theory all lexical items including affixes have semantic skeleton, grammatical sub-categorization and arguments; but affixes have little or nothing of semantic body.
This paper studies different functions of -?r and -andeh suffixes in the process of morphological derivation, their polysemy nature and, in general, the origins of their similarities and differences. Using this theory, it is shown that these affixes do not contribute to the semantic roles of agent and patient or the syntactic roles of object and subject but they, like other lexical items, add semantic features to the lexical bases and their polysemy is the result of different application of coordination principle, not their semantic contribution.

کلیدواژه‌ها [English]

• Coordination principle.
• Lexical semantic representation
• Semantic feature
• semantic skeleton