نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پارسا بامشادی ¹
• مهین‌ناز میردهقان میردهقان ²

¹ دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

² دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

تعریف مقولۀ جهت و توصیف رده­شناختی آن از دو راه امکان­پذیر است: یکی در سطح موضوع­های معنایی فعل (نقش­های معنایی) و دیگری در سطح روابط دستوری (نقش­های نحوی). مهم­ترین مفهوم نظری که به کمک این دو سطحِ بازنمایی تعیین می­شود و امکان بازشناسی انواع جهت­های دستوری را به ما می­دهد، مفهوم برهم­نهشت است. برهم­نهشت عبارت است از الگوی نگاشت موضوع­های معنایی بر روی نقش­های نحوی فعل. در پژوهش پیش­رو به بررسی انواع برهم­نهشت­ و جهت در گویش کردی گورانی از دیدگاه رده­شناختی و بر پایۀ دسته­بندی کولیکف (2011) می­پردازیم. یافته­های پژوهش گویای آن است که کردی گورانی دارای برهم­نهشت­های مجهول (از نوع مجهول بی­کنشگر)، وارونه، جایگشت 3/2، واداری (دارای دو نوع واداری گذرا و واداری ناگذر)، پادمجهول، بازتابی، دوسویه و پادواداری است. از میان این انواع برهم­نهشت­ها، برهم­نهشت­های مجهول، واداری و وارونه بر روی فعل تجلی آشکار دارند و از این رو می­توان آنها را «جهت» نامید.

کلیدواژه‌ها

• برهم‌نهشت
• جهت فعل
• مجهول
• واداری (سببی)
• دوسویه
• بازتابی
• زبان کردی

عنوان مقاله [English]

Typology of Diathesis and Voice in Kurdish

نویسندگان [English]

• Parsa Bamshadi ¹
• Mahinnaz Mirdehghan Mirdehghan ²

¹ Ph.D. Candidate of Linguistics, Shahid Beheshti University

² Associate Professor of Linguistics, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The definition and typological description of the category of voice can be provided in two ways: i) at the level of semantic arguments (or semantic roles), ii) at the level of grammatical relations (or syntactic functions). The most important theoretical concept that is determined in terms of these two levels of representations and enables one to capture the rich variety of voices is that of diathesis. Diathesis is defined as a pattern of mappingsemantic arguments onto syntactic functions. In the present research, we explore the typology of diathesis and voice in Kurdish language on the basis of Kulikov’s work (2011). The results of the research show that Kurdish has these diatheses: passive (agentless, absolute and impersonal), conversive, 2/3 permutation, causative (transitive and intransitive), antipassive, reflexive, reciprocal, and anticausative. Of these, only passive, causative and conversive have morphological realization on the verb. Therefore, based on this analysis, one can say that Kurdish has only three voices: passive, causative and conversive.

کلیدواژه‌ها [English]

• diathesis
• voice
• passive
• causative
• reciprocal
• reflexive
• Kurdish language