نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• وحید صادقی ¹
• نیلوفر منصوری هره‌دشت ²

¹ استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

² استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

در این تحقیق، پیش­بینی­های دو دیدگاه پراکندگی شنیداری درک گفتار و مرکزی­شدگی در ارتباط با تغییر کیفیت واکه در زبان فارسی به محک آزمون گذاشته می شوند. دیدگاه مرکزی­شدگی قائل به همبستگی بین دیرش و کیفیت واکه است. بر اساس این دیدگاه، هر قدر دیرش یک واکه کوتاه­تر شود، کیفیت آن کاهش یافته و واکه از نواحی کناری به نواحی مرکزی فضای واکه­ای نزدیکتر می­شود. در مقابل، دیدگاه پراکندگی شنیداری مدعی است که بین دیرش و کیفیت واکه همبستگی معنادار وجود ندارد و حتی در صورت کاهش دیرش واکه­ها در بافت­های زنجیره­ای و نوایی مختلف، شدت تغییرات کیفی واکه­ها کم و جهت­گیری تغییرات به گونه­ای نیست که موجب همپوشی قابل­ملاحظه واکه­ها با یکدیگر شود. تغییرات کیفیت واکه­های فارسی در موضع فاقد تکیه، به عنوان یک جایگاه نوایی ضعیف، با بررسی الگوی تغییرات دیرش و فرکانس سازه­های F1 و F2 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بر خلاف پیش­بینی­های دیدگاه مرکزی­شدگی بین کاهش دیرش و کاهش کیفیت واکه در زبان فارسی همبستگی قوی وجود ندارد. با وجودی که دیرش واکه­ها در موضع فاقد تکیه به طور معنادری کاهش می­یابد ولی کیفیت واکه­ها اغلب ثابت است و واکه­ها، بر خلاف پیش­بینی­های این دیدگاه، به سمت نواحی مرکزی فضای واکه­ای متمایل نمی­شوند. در مقابل، نتایج به دست آمده با دیدگاه پراکندگی شنیداری مطابقت دارد. همانگونه که این دیدگاه پیش­بینی می­کند تغییرات کیفیت واکه­ها در زبان فارسی محدود به جایگاه اولیه واکه­ها در فضای واکه­ای است. بر این اساس، زبان فارسی به لحاظ رده شناسی الگوی واجی تکیه واژگانی جزء زبان­هایی است که در آنها فرایند کاهش واکه­ای وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت واکه
• فضای واکه‌ای
• تکیه
• مرکزی‌شدگی
• پراکندگی شنیداری

عنوان مقاله [English]

Vowel Quality in Persian: Stable or Unstable?

نویسندگان [English]

• Vahid Sadeghi ¹
• Niloofar Mansoory Harehdasht ²

¹ Imam Khomeini International University English Department, Imam Khomeini International University, Imam Khomeini Boulevard, Qazvin

² Payam Noor University

چکیده [English]

This paper addresses the validity of two hypotheses concerning changes of vowel quality in Persian. The theory of centralization claims that there is a strong correlation between vowel duration and vowel quality. As vowel duration is shortened in unstressed contexts, the size of the vowel inventory reduces toward the center, leading to considerable overlap between different categories and a reduced, crowded acoustic space. In contrast, the dispersion theory of speech perception maintains that there is no correlation between vowel duration and vowel quality, and that vowels are arranged in the acoustic vowel space so as to minimize the potential for perceptual confusion between the distinct vowel categories. Changes in vowel quality were examined in unstressed syllables using duration and F1 and F2 spectral values. Results indicated that, contrary to the prediction of the centralization hypothesis, there was no strong correlation between duration and vowel quality differences, and that vowels displayed no significant spatial reduction in the direction of the center of the vowel space. The results are more consistent with the dispersion theory as they show that differences in quality in Persian are limited to small positions around the area in the acoustic space occupied by vowel categories. In light of our findings, we may well classify Persian with languages which do not possess the process of vowel reduction.

کلیدواژه‌ها [English]

• vowel quality
• vowel space
• Stress
• centralization
• dispersion theory