نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری‌تخصصی زبان‌شناسی‌همگانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 دانشیار دانشگاه تربیت‌مدرس

چکیده

در این پژوهش، به مطالعۀ تشخیص به عنوان فرآیندی در درون گفتمان می‌پردازیم. مطالعۀ تشخیص، امری جدای از بافت گفتمانی نیست. این فرایند، وابسته  به پیوستار روایت است و اگر در شرایط گُسستی و ناپیوستار مطالعه شود، معنای صادر شده از آن واژگانی، بسیار محدود و بسته خواهد بود. دادن مؤلّفۀ انسانی به غیر انسان، توصیف سنّتی تشخیص است. با هدف گذر از این محدودیّت، ضمن تحلیل داستانی کوتاه از چوبک با عنوان«پاچه‌خیزک»، در چارچوب روش نشانه-معناشناسی گفتمانی، تمامی عوامل اثرگذار، در ایجاد فرایند تشخیص، را مورد بررسی قرار می‌دهیم. فرض، بر این است که در ایجاد فرایند تشخیص، کارکرد رخدادی، فرایند تَنِشی، نظام فشاره‌ای و گستره‌ای، و عامل گسست از عوامل مهم هستند. هدف اصلی این مقاله، بررسی و تحلیل تشخیص به‌عنوان امری فرآیندی، در متن ادبی و تأثیر آن بر کارکرد نظام روایی گفتمان، در داستان کوتاه معاصر فارسی می‌باشد. این فرایند، دوسویه دارد. چنان‌چه روند مسیر فرایند به‌سوی استعلا و افزایش ابعاد انسانی باشد، به‌سمت تشخیص بیشینه‌ای می‌رویم و اگر روال، مسیری در جهت افت و کاهش ابعاد انسانی باشد، به‌سمت تشخیص کمینه‌ای هدایت می‌شویم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Discursive –semiotics Criticism of Personification as a Process in Literary Discourse: A Case Study of “the Mouse” by Choobak’

نویسندگان [English]

  • Pantea Nabian 1
  • Hamid Reza Shairi 2

1 Ph.D. Student in General Linguistics, Department of Linguisics, Science and Research Branch, Islamic Azad University

2 Associate Professor of Tarbiat Modarres University

چکیده [English]

Personification is a tool that a writer uses to change the objective position of words into the subjective form. Using personification, writers show their creativity. Attributing human traits to non-human is the traditional description of personification. In this article we go beyond the limits of this definition. We hypothesized that personification is a process which is formed by many factors in a context and without considering these factors, we cannot draw right conclusions that match up with the real nature of discourse. A short-Persian story called “the mouse”, by Choobak, a famous Iranian writer, was chosen to be studied on the basis of discursive-semiotics, to show how the process of personification forms. It was assumed that discontinuance and tensive-function affect the formation of the process of personification. At last, the results confirmed our hypothesis. Furthermore, the results revealed that the process has a minimal and a maximal side. If attributing human traits is absent, personification process leads to the minimal side and if there is a tendency to attribute human traits increases, the process leads to the maximal side. This paper paves the way for giving dynamic descriptions for all literal items.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discursive-semiotics؛ Personification process؛ discontinuance
  • tension؛ identity
آسیابادی، علی (1385). فرافکنی و شخصیت‌بخشی در شعر حافظ. مجله دانشکده ادبیات و  علوم‌انسانی،         سال چهاردهم، شماره پنجاه و دو و سه، 134-111.
بابک‌معین، مرتضی (1394). معنا به مثابۀ تجرابۀ زیسته، تهران، سخن.        
ایران‌پورممان، فردین(1389). تشخیص در اشعار شفیعی کدکنی، رشد: آموزش زبان و ادب فارسی.           70-62.
بدوی، عبدالرحمن (1947).  الانسانیه و الوجودیه فی الفکر العربی، مصر.
چوبک، صادق (1384). روز اول قبر، چاپ دوم، تهران، جامه‌دران.
داورپناه، امیر(1386). شخصیّت‌بخشی به مفاهیم انتزاعی در غزلیات شمس، تهران، پژوهشگاه علوم­                 انسانی، شماره شصت و سه و چهار،  294 -324.
شاندز، ژرار و نامورمطلق، بهمن(1386). انسان‌شناسی تخیّل و نشانه‌شناسی تنشی، رویکرد ترکیبی،                پژوهشنامۀ  فرهنگستان هنر، شماره سه،  120-139.
شعیری،حمیدرضا و وفایی، ترانه (1388). راهی به نشانه‌شناسی سیّال، تهران، علمی و فرهنگی.
شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه - معناشناسی گفتمان. تهران، سمت.
--------- (1388). از نشانه شناسی ساختگرا تا نشانه- معناشناسی گفتمانی، در فصلنامه تخصصی           نقد ادبی، سال دوم، شماره هشت،  33 -51. تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
--------- (1390). الگوی مطالعه انواع نظام های گفتمانی: بررسی نظام‌های روایی، تنشی، حسی،                تصادفی و اتیک از دیدگاه نشانه- معناشناختی.  مجموعه مقالات نخستین کارگاه تحلیل                    گفتمان، 53-73. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
---------- (1394). مقاومت، ممارست و مماشات گفتمانی: قلمروهای گفتمان و کارکردهای نشانه­                                       معناشناختی آن. مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره شانزدهم، شماره یک، 110-128.
---------  (1395). نشانه- معناشناسی ادبیات، نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی، دانشگاه تربیت                     مدرس، تهران.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370). صورخیال در شعر فارسی، تهران، آگاه.
----------- (1372). صورخیال در شعر فارسی، تهران، آگاه.
شمیسا، سیروس (1373). بیان، تهران، فردوس.
فاضلی، مهبود (1393). بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر سفر به خیر شفیعی کدکنی با رویکرد               نشانه-معناشناسی، جستارهای زبانی، شماره یک، 205-228.
کزازی، میرجلال‌الدین (1381).  بیان، زیباشناسی سخن پارسی، تهران، مرکز.
گرمس، آلژیر داس ژولین ( 1389). نقصان معنا. ترجمه حمیدرضا شعیری، تهران، علم.
مجدی، وهبه (1974). معجم مصطلحات الادب انکلیزی فرنسی عربی، بیروت.
مدی، ارژنگ (1371). بررسی صورخیال در هفت پیکر نظامی، مجله فرهنگ، شماره ده، 331-408.
همتی، امیرحسین (1383). تشخیص در شعر سلمان ساوجی، کیهان فرهنگی، شماره دویست و سیزده             60-65.
 
Bingaman, K. A. 2003 . Freud and faith living in tension, State university             of  New York press :Albany.
Khalida, M. 2013. The use of personification in george orwell’s novel                    animal farm, dissertation. Kasdi merbah university: Ouargla.
Cuddon, J. A.1370. A dictionary of literary terms, Tabriz: Chehr.
Dirk, G. Mouton de Gruyter.2006. Cognitive linguistics, Walter de gruyter             gmbh and co.KG,D,10785: Berlin.
Gray,M. 1986. A dictionary of literary terms. England: Longman.
Hamilton, A.CH. 1990. The spenser encyclopedia. University of Toronto:             London.
Landowski, E. 2004. Passions nom, Paris: Puf.
Lewis,W. J. 2003. Tension Structures Form & Behaviour:Thomas Telford,          University of Warwick.
Priminger, A. 1969. The encyclopedia of poetry and poetics: U.S.A.                     Princeton.
Perrine, L. 1974. Literatue (Poetry, The elements of poetry), New York:                Harcourt Brace Jovanovich, Inc.
Walter, G. 2008. The power of personification, GMBH and Co. :Berlin,                                      Germany.
Zilberberg, Cl. 2006. Elements de grammaire tensive, Limoges, PULIM.