نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• وحید صادقی ¹
• سولماز صادقی ²

¹ دانشگاه بین المللی امام خمینی

² دانشجوی دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

این مقاله به بررسی راه­کارهای واجیِ زبان کردی سورانی برای جلوگیری از التقای واکه­ها می‌پردازد. داده­های التقای واکه­ها در کردی سورانی، متناسب با هدف پژوهش، جمع­آوری و طبقه‌بندی‌شده و سپس در چارچوب واج‌شناسی بهینگی مورد تحلیل قرار گرفتند. بررسی و تحلیل داده­های واجی تحقیق نشان داد که در صورتی که در فرایند کلمه­سازیِ کردی سورانی رشته واجی /V+V/ در مرز تکواژ ظاهر شود، بسته به شرایط واجی و صرفیِ زنجیره­ی واجی موردنظر، یکی از سه الگوی درج همخوان، حذف یا غلت­سازی اِعمال می­شود تا ساخت هجایی غیردستوریِ حاصل از التقای واکه­ها مطابق با محدودیت نشان‌داری ONSET اصلاح شود. رایج­ترین الگوی واجی برای ممانعت از تظاهر آوایی التقای واکه­ها، درج همخوان­های غلت [j] و [w] است؛ اما درج، در دو حالت اتفاق نمی­اُفتد: (1) زمانی که دو واکه افتاده، در مجاورت یکدیگر قرار گیرند. در این حالت، به‌جای درج همخوان، واکه دوم (V₂)، یعنی واکه پسوند، از زنجیره واجی حذف می‌شود. (2) زمانی که واکه­ی پسوند، یعنی V₂، واکه­ی افراشتهِ پیشین (/i/) باشد. در این حالت، واکه /i/ از طریق غلت­سازی به غلت [j] تبدیل می­شود و درنتیجه توالـی واکه­ایِ /V+i/ به یک واکه­ی مرکب تغییر شکل می­دهد؛ بنابراین الگوی درج غلت در بافت واجی V_1(-low)+V₂، الگوی حذف در بافت V_1(+low)+V_2(+low) و الگوی غلت­ســازی در بافت V₁+i اِعــمال می­شوند. در تحلیل واجی داده­ها در چارچوب رویکرد بهینگی، ضمن معرفی محدودیت­های پایاییِ وابسته به بافت صرفی، علت بهینه بودن هر یک از الگوهای واجـی مورد نظر را با توجه به بافـت­های واژ-واجیِ مربوطه توضیح داده­ایم.

کلیدواژه‌ها

• واج‌شناسی بهینگی
• راه‌کار اصلاحی
• درج همخوان
• حذف
• غلت‌سازی

عنوان مقاله [English]

Vowel Hiatus in Surani Kurdish

نویسندگان [English]

• Vahid Sadeghi ¹
• Solmaz Sadeghi ²

¹

² M.A. in General Linguistics in Imam Khomeini International University Qazvin

چکیده [English]

This paper addresses the different repair strategies applied in the Surani Kurdish language for the correction of vowel hiatus, cross-linguistically known as a phonologically marked structure. Data related to vowel hiatus were collected, classified and treated by Optimality Theory. Examination of the data revealed that Surani Kurdish uses three different phonological strategies to repair vowel hiatus which arises during word formation processes. These strategies are epenthesis, deletion and glide formation. The most common phonological pattern applied to prevent V+V sequences from being realized in surface form is glide ([w] and [j]) epenthesis. However, glide epenthesis is not applied in two conditions: (1) when the vowels are both [+low], in which case the second vowel (V₂), i.e., the vowel belonging to the suffix, is deleted from the input form; (2) when the vowel in the suffix is /i/, in which case the vowel is turned into the glide [w] through the glide formation process. In an OT account of the phonological data concerned, we introduced a new set of Faithfullness constraints which are sensitive to the morphological information of the input form. Using these constraints, we are able to explain how each strategy turns to be the most optimal pattern in the morpho-phonemic condition in which it applies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Optimality Theory
• repair strategy
• Epenthesis
• deletion
• glide formation