نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لادن جواهری ¹
• عامر قیطوری ²
• کوروش صابری ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه رازی

² دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه رازی،

³ استادیار زبان‌شناسی دانشگاه رازی

چکیده

نظریۀ «دستور خوانش تصاویر[1]»، در حوزۀ نشانه­شناسی اجتماعی قرارگرفته و در رمز­گشایی نشانه­های تصویری به کار می­رود. کرس و ون­لیوون (2006)، با الهام از سه فرانقش معنایی هلیدی، ساختاری مشابه را برای خوانش معانیِ نشانه­هایِ تصویری ابداع نموده و قائل به‌وجود سه معنای «بازنمودی»، «تعاملی» و «ترکیبی» در تصاویر هستند. هدف از انجام این پژوهش یافتن پاسخی مناسب به این پرسش­ها است. آیا این نظریه در رمزگشایی معانی بازنمودی، تعاملی و ترکیبی، در نگاره­ها موفق است؟ میزان توانایی این نظریه در یافتن الگو­های غالب دستوری و نشانه­شناختی در نگاره­ها تا چه حد است؟ و آیا این رویکرد قادر خواهد بود الگو­هایی را بیابد که در شکل­دهی سبک خاص نگاره­ها نقش دارند؟  این تحقیق، بر روی دو نگاره منتخب از میان بیست‌وسه نگاره صورت­ گرفته است. این نگاره­ها، بر اساس روایات «ضحاک» و «سیاوش»، برگرفته از شاهنامه شاه طهماسبی مصور گردیده و اثر سلطان محمد نگارگرند. روش انجام پژوهش تحلیلی بوده و مشتمل بر سه بخش است. نخست، مبانی نظری رویکرد «دستورخوانش تصاویر» بررسی‌شده است؛ سپس، موارد صدق مؤلفه­های این رویکرد در نگاره­ها واکاوی شده و در پایان، موارد متناقض با این نظریه در نگاره­ها و علل وجود تباین­های موجود را بررسی­کرده­ایم. نتایج حاصله گویای آن است که برخلاف نسخ متنی این روایات، نوعی حذف و تبعیض جنسیتی در ساختار نگاره­ها مشهود بوده و نگارگر از به کار گرفتن مؤلفه­هایی چون پرسـپـکـتـیو و وجـه­نـمـایی می­پرهیزد. همچنین، ساختار پلکانی در نگارۀ «ضحاک» مؤید وجود فواصل طبقاتی در جوامعی است که روایات برخاسته از آنانند.



[1]. The Grammar of Reading Images

کلیدواژه‌ها

• نگاره
• شاهنامه
• دستور خوانش تصاویر
• ضحاک
• سیاوش

عنوان مقاله [English]

A Multi- modal Study of the Negares in “Siavash” and “Zahak’s” Narratives (Based on The Grammar of Reading Images Approach of Kress and Van Leeuwen)

نویسندگان [English]

• Ladan Javaheri ¹
• Amer Gheitury ²
• Koroosh Saberi ³

¹ M A. Student in General Linguistics, Razi University

² Associate Professors of linguistics, Razi university

³ Assistant Professor of linguistics, Razi university

چکیده [English]

The Grammar of Reading Imagesis a new look into pictures, located in social semiotics. It is implemented in decoding the pictorial signs. Kress and Van Leeuwen (2006), inspired by Halliday’s metafunctions have devised a similar structure for reading pictorial signs named Representational, Interpersonal, and Compositional meanings. The aim of this study is to investigate appropriate answers to the following questions. Can this approach be successful in decoding the Representational, Interpersonal, and Compositional meanings? How much can this approach find the grammatical and semiotic patterns in pictures?  Can this approach find the patterns responsible for shaping the special styles of pictures? This study has been conducted on two pictures selected among 23. They have been painted by Soltan­mohammad based on the Siavash and Zahak’s narratives of Shahtahmasb Shahnameh. This study has been divided into three sections. First, the theoretical basis of  Reading Images approach was explored. Next, the cases in the pictures which are in accordance with the components of this approach were discovered. Finally, the cases which were in conflict with this approach were discussed.  The results of this study reveal that there is a kind of sexism in the pictures which do not exist in these two stories of Shahnameh. In addition, the painter has no tendency towards using perspective, and modality in analyzing his paintings. Furthermore, the echelon structure of the “emergence of snakes on the shoulders of Zohaks’ picture shows the echelon structure of the society it belongs to.

کلیدواژه‌ها [English]

• Picture
• Shahnameh
• Zahak
• Siavash
• the Grammar of Reading Images
• Kress & Van Leeuwen