نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

2 دانشیار زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام‌نور

چکیده

آرک جی‌آی‌اس، نرم‌افزاری است که به کمک آن می‌توان برای مختصات جغرافیایی و نیز موضوعات و مفاهیم انتزاعی نقشه ترسیم کرد. به دلیل اهمیت تحولات در رشته‌های علمی، نگارندگان پژوهش حاضر کوشیده‌اند با استفاده از شیوه‌های رایج در علم‌سنجی، برای روند میان‌رشته‌گی و میان‌حوزه‌گی نقشه‌های مبتنی بر آرک جی‌آی‌اس رسم کنند. به این منظور 1859 مقالۀ علمی- پژوهشی زبان‌شناسی ایران منتشرشده در 47 نشریۀ فارسی‌زبان به‌عنوان داده‌های تحقیق مدنظر قرار گرفت. سپس مقالات در 15 حوزه و 7 میان‌رشته‌ای مرتبط با زبان‌شناسی طبقه‌بندی شد. سپس برای حوزه‌ها، میان‌رشته‌ای‌ها، توزیع جغرافیایی نویسندگان مقالات و همچنین برای میان‌حوزه­گی و میان‌رشته‌گی مقالات نقشه‌های جداگانه ترسیم شد. این نقشه‌ها به‌وضوح فراوانی مقالات در هر حوزه و میان‌رشته‌ای را بازنمایی می‌کنند. از سوی دیگر، نقشۀ مربوط به توزیع جغرافیایی، تراکم نویسندگان را در شهر تهران نشان می‌دهد. نقشه مربوط به میان‌حوزه­گی و میان‌رشته‌گی نیز چگونگی تعامل بین حوزه‌ها و میان‌رشته‌ای‌ها را بازنمایی می‌کند. بی‌تردید، با تفسیر چنین نقشه‌هایی می‌توان ضمن شناسایی حوزه‌ها و میان‌رشته‌ای‌های پرطرفدار، خلاءهای پژوهشی زبان‌شناسی ایران را شناسایی کرد و به این ترتیب، هم‌زمان با ارزیابی گرایش‌های کنونی در تحقیقات، به پیش‌بینی روند پژوهش در آینده پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mapping Inter-field Studies and Interdisciplinarity in Iranian linguistics with ArcGIS Software

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Masoumi 1
  • Ali Reza Gholi Famian 2

1 Ph.D Candidate in General linguistics, Islamic Azad university of Tehran, Science and Research

2 Associate Professor in General Linguistics and Foreign Languages, Payame Noor University

چکیده [English]

ArcGIS is a software program to depict geographical features as well as abstract concepts. Given the significant changes in scientific disciplines, the present study employs ArcGIS to represent inter-filed and interdisciplinary studies across Iranian linguistics. First, 1859 peer-review articles published in 47 Persian language (non)linguistics journals have been collected as the research data. Next, the articles have been classified in 15 fields and 7 interdisciplinaries. Then, maps were provided for fields, interdisciplinaries, geographical diversity and inter-fields as well as interdisciplinarity. The maps represent the frequency of articles in each field, interdisciplinary. The map designed for geographical diversity shows that the research on linguistics is centered in Tehran. The final map depicts the inter-field and interdisciplinarity of Iranian linguistics. It is believed that interpretation of such maps illustrates more popular areas of study and also research gaps. Such maps give a clear picture of the present time research and also a hypothetical image of research in future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • inter-field studies
  • interdisciplinarity
  • ArcGIS Software
  • Linguistics
  • peer-review article
امامی، زهرا؛ حریری، نجلا؛ خمسه، محمدابراهیم؛ نوشین فرد، فاطمه (1395). ترسیم نقشه برون‌دادهای علمی بیماری‌های تیروئید در ایران و خاورمیانه: مطالعه علم‌سنجی، مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، دوره هجدهم، شمارۀ 1، صص 1-9.
امیرارجمندی، نازنین؛ عاصی، مصطفی (1392). زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، زبان‌شناخت، دورۀ چهارم، شمارۀ 7، صص 1-14.
 باطنی، محمدرضا (١٣٧٤) رابطه زبان و تفکر، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، شمارة ٨، صص٥١-٦٦.
  رضاقلی‌فامیان، علی (1393). نیازسنجی پژوهشی بر پایۀ علم‌سنجی: مطالعه‌ای موردی در تولیدات علمی زبان‌شناسی ایران، مجموعه مقالات نهمین همایش زبان‌شناسی ایران، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی، صص 565-581.
سمائی، سیدمهدی (1386). واژه‌شکن فارسی، نامه فرهنگستان، شمارۀ 33، صص 186-205.
صادقی، وحید (1390). کشش جبرانی در زبان فارسی: یک آزمایش ادراکی. پژوهش‌های زبانی، دورۀ دوم، شمارۀ 2، صص 77-94.
طیبی جزایری، شیما (1393). ترجمه‌های پارسی درگذر زمان: ساخت مجهول، مطالعات ترجمه، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 48، صص 31-44.
فتاحی، رحمت‌الله؛ دانش، فرشید؛ سهیلی، فرامرز (1390). بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های 1990-2010 در وبگاه علوم (Web of Science) با هدف ترسیم نقشه علم این دانشگاه. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 1 (1)، صص 175-196.
گرجی، مصطفی (1390). تحلیل نشانه- معناشناختی رمان‌های سیاسی فارسی از 1380-1351»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 20، صص 183-205.
گرجی، مصطفی ( ١٣٩١) «نخستین داستان سیاسی پس از انقلاب اسلامی: بررس و تحلیل گفتمان داستان سلول ١٨ از علی اشرف درویشیان» نقد ادبی، دورۀ پنجم، شمارۀ ١٨، صص ٣٢-٥.
گلفام، ارسلان؛ صدیق ضیابری، رویا؛ جعفری، آزیتا (1385). نگاهی به ساخت مجهول در زبان فارسی با تکیه‌بر دیدگاه شناختی، زبان و زبان‌شناسی، دورۀ دوم، شمارۀ 4، صص 57-76.
Both, B. and Mitchell, B., 2001, Getting started with Arc GIS, ESRI.
Chen C., 2003, Mapping scientific frontiers: The quest for knowledge visualization, Springer.
Cobo, M.J., Lopez-Herrera, A.G., Herrera-Viedma, E., Herrera, F., 2011, Science mapping software tools: Review, analysis, and cooperative study among tools, Journal of The American Society for Information Science and Technology, 62 (7), pp.1382-1402.
Klein, J.T., 1990, Interdisciplinarity: History, theory, and practice, Detroit: Wayne State University Press.
Porter, A. L. & Rafols, I., 2009, “Is science becoming more interdisciplinary? Measuring and mapping six research fields over time”. Scientometrics, Vol. 81, No.3:.719-745.
Seemann, P. and Cohen, D., 1997, 'The geography of knowledge: From knowledge maps to the knowledge atlas', Journal of Knowledge and Process Management, Vol. 4, No.4, pp. 247-260.