نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• وحید صادقی

دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

چکیده

در یک مطالعۀ آزمایشگاهی درج همخوان غلت [j] و چاکنایی­های [?] و [h] برای جلوگیری از التقای واکه­ها را از طریق مشاهدۀ الگوی تغییرات فرکانس و شدت انرژی سیگنال صوتی بررسی کردیم. تعدادی کلمۀ فارسی حاوی وندهای اشتقاقی، تصریفی یا واژه­بست که شامل توالی­های واکه­ای V1-V2 بودند، انتخاب شدند طوری که V1 عضو پایانی ستاک (ریشه) کلمه و V2 عضو آغازی پسوند باشد. در پیشینۀ مطالعات فارسی چنین بحث شده است که درج همخوان در توالی­های واکه­ایِ V-V وابسته به مشخصۀ آوایی واکۀ اول است. بر این اساس با توجه به اهمیت V1 در تعیین ماهیت آوایی همخوان میانجی، کلمات طوری انتخاب شدند که شامل هر یک از شش واکۀ زبان فارسی، در جایگاه V1 باشند. دو نوع اندازه­گیری صوتی بر روی زنجیره­های آوایی هدف انجام شد؛ یکی در حوزۀ فرکانس (الگوی گذار فرکانس­های F1 و F2 در گذار از واکه­ به همخوان میانجی و بالعکس) و دیگری در حوزۀ شدت انرژی (شدت انرژی کل و شدت انرژی فرکانس­های میانی و بالا). نتایج نشان داد که درج غلت [j] در V-V باعث تغییر الگوی گذار فرکانس سازه­ها می­شود، ولی درج چاکنایی­ها در این بافت منجر به تغییرات فرکانسی سازه­ها نمی­شود. این نتایج همچنین نشان داد که درج همخوان­های میانجی در V-V منجر به کاهش دامنۀ انرژی فرکانس­های میانی و بالا می­شود، ولی دامنۀ انرژی فرکانس­های پایین با درج این همخوان­ها تغییر نمی­کند. بر این اساس، چنین بحث کردیم که مهم‌ترین تغییر صوتی در گذار از واکه به همخوان میانجی و همخوان میانجی به واکه در VGV، تغییر در الگوی زمان­بندی ارتعاش تاراواهاست. این تغییر، حداقل تغییر آوایی لازم برای تبدیل ساخت واجی غیرمجازِ V.V به VCV است. از دیدگاه واجی، یافته­های این پژوهش با نظام مشخصه­بنیاد چامسکی و هله (1968) مطابقت دارد که بر اساس آن چاکنایی­ها و غلت­ها به طور مشترک با مشخصه­های آوایی  [-vocalic] و  [-cons] نمایش داده می­شوند.

کلیدواژه‌ها

• درج همخوان
• همخوان غلت []
• چاکنایی‌های [] و []
• دامنۀ انرژی کل
• دامنۀ انرژی فرکانس‌های میانی و بالا
• الگوی واک‌سازی حنجره

عنوان مقاله [English]

Epenthesis in Persian: A phonetic Study

نویسنده [English]

• Vahid Sadeghi

Assistant professor, Department of English Language, Imam Khomeini International University

چکیده [English]

The present paper is an experimental study that addresses the insertion of the palatal glide [j] and glottal consonants [h] and [?] to prevent vowel hiatus in Persian. Data included Persian words involving the sound sequence V1-V2 where V1 was the last sound of the root and V2 was the beginning vowel of a suffix (either derivational, inflectional or enclitic). In the previous literature it has been assumed that the insertion of a consonant in VI-V2 sequences in Persian is sensitive to the phonetic specification of the first vowel. Thus, words were selected such that V1 was any of the six vowels of the Persian sound system. Acoustic analyses of the data included measurement of variation of the first and second formant frequencies as wells as variation of energy in the FFT spectra (overall intensity and intensity in the higher frequency bands). Results suggested that while the insertion of [j] changes the frequency of the first two formants F1 and F2, the insertion of the glottal consonants fails to trigger frequency changes in the spectra. The results further suggested that the intensity of higher formant frequencies is more highly to reduce due to the insertion of mediating consonants than overall intensity or the intensity of lower formant frequencies. The results were interpreted to suggest that variation in phonation type is the most noticeable acoustic change that occurs when the glide [j] or the glottal consonants [h] and [?] is inserted in V-V. This change is the least phonetic change that is required to reform vowel hiatus in Persian by turning the ungrammatical sequence V-V to the grammatical VCV one. From the phonological point of view, the findings presented in this research are in line with Chomsky and Halle's (1968) model of phonetic features in which glides and glottal consonants are represented by the same features [-vocalic] and [-cons].   

کلیدواژه‌ها [English]

• Epenthesis
• Palatal Glide [j]
• Glottal Consonants [h] and []
• Overall Intensity
• Intensity of Higher Formant Frequencies
• Phonation Type