نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات دانشگاه فرهنگیان
چکیده
در پژوهش حاضر، وامگیری فعلی در زبان فارسی بر مبنای انگارۀ زبان ماتریس مطالعه شده است. میرزاسکاتن (1993-2006) انگارۀ زبان ماتریس را با توجه به برجستگی و غالب بودن یکی از زبان‌ها بر زبان دیگر در گفتار دوزبانه‌‌ها، پیشنهاد داد. طبق اصل ساخت واحد این انگاره، فقط یکی از زبان‌ها بهعنوان زبان ماتریس، چارچوب نحوی- ساختواژی جملۀ حاوی دادههای دو زبان را تعیین می‌‌‌کند. دادههای پژوهش حاضر پیکره بنیاد است و از گفتگوی فارسیزبانها در بافت‌های مختلف محاوره گردآوری شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است. نخست اجزاء مختلف فعل فارسی در چارچوب فرضیۀ دسترسی متفاوت یا انگارۀ فرعی چهار تکواژ، به تکواژهای محتوایی (جزء غیرفعلی در افعال مرکب و ماده فعلی در افعال ساده) و تکواژهای نظام‌مند بیرونی متأخر (تکواژهای تصریفی فعل و افعال سبک) طبقه‌‌‌بندی شد. سپس دادهها طبق اصول و فرضیه‌‌‌‌های انگارۀ زبان ماتریس تحلیل گردید. طبق اصل ساخت واحد، زبان فارسی به عنوان زبان ماتریس، چارچوب نحوی-ساختواژی دادهها را تعیین کرده است. افزوده شدن تکواژهای تصریفی فعل فارسی به افعال غیرفارسی که در قالب ساخت فعل سبک و درج غیرمستقیم به ساخت فعل فارسی راه یافته‌‌‌اند، به دلیل ماتریس بودن زبان فارسی اتفاق افتاده است تا این تکواژها با فعال شدن در سطح صورت‌بندی، چارچوب نحوی زبان فارسی را بر جملات حاکم سازند. زبان ماتریس (زبان فارسی) باعث شده است که افعال غیرفارسی بهعنوان تکواژهای محتوایی در سطح مفهومی- واژگانی انتخاب‌شده و به‌‌‌صورت افعال ناخودایستا در پاره‌گفتارهای فارسیزبانها ظاهر شوند تا فقط در انتقال معنا و مفهوم نقش داشته باشند. بنابراین بین انتخاب تکواژها در لایه‌های مختلف انتزاعی تولید گفتار و انتقال یا عدم انتقال آنها به زبان دیگر ارتباط وجود دارد. ارتباطی که میرزاسکاتن (2006-1993) بر آن تأکید دارد و همان‌‌‌طوری که وی پیش‌بینی کرده است، انگارۀ زبان ماتریس با طرح اصول و فرضیه‌‌‌هایی در تبیین پدیدۀ برخورد زبان‌ها کارآمدتر است و می‌تواند مبنای مطالعات گسترده‌تری در این حوزه باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Analyzing the Verb Borrowing of Persian from Matrix Language Frame Model View
نویسنده [English]
- abdolhossein heydari
Assistant Professor of Language and Literature Department, University of Farhangian, Iran
چکیده [English]
The aim of this paper is to study the verb borrowing of Persian based on matrix language frame model. Myers-scotton (1993-2006) proposed matrix language frame model due to eminent role of one language in the bilinguals’ speech. Only one language as matrix language determine morpho-syntactic patterns of sentences containing the elements of two languages according to uniform structure principle of matrix language frame model. The data is corpus-based and they have been collected from Persian speakers’ speech in different contexts. The research method is descriptive-analytic. At first, Persian verb and its inflectional morphemes were classified into: content morphemes (non-verbal elements in compound verbs and bare form of the verb in simple verbs) and late outside system morpheme (inflectional morphemes of the verb and light verbs) according to differential access hypothesis or 4-M model. Then the data were analyzed based on the principles and hypothesis of matrix language frame model. Persian is matrix language in all data due to uniform structure principle of matrix language frame model. Persian acting as matrix language has caused the inflectional morphemes of its verb have been added to non-Persian verbs entered Persian verb construction through light verb construction and indirect insertion process. Matrix language has caused inflectional morphemes of Persian verb activated and selected at formulation level to assign Persian morpho-syntactic frame on the sentences. So non-Persian verbs have been activated and selected at conceptual level as content morphemes. These content morphemes are realized as infinite verbs in Persian speakers’ speech to carry meaning. It seems there is a relation between different morpheme nature (their selection at different abstract level) and their transferring to other languages. Myers-scotton (1993-2006) emphasizes this relationship. As he has predicted matrix language frame model is efficient in explaining language contact phenomenon so more expansive studies can be based on it.
کلیدواژه‌ها [English]
- Persian
- verb borrowing
- matrix language frame model
- matrix language
- language contact
)