نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه زبانشناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه زبان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

ویژگی­های تصریفی در زبان­ها دارای تنوع است و هر زبان در بیان روابط دستوری خود از طیفی از این ویژگی­ها بهره می­جوید. گاه در تصریف یک مقوله دستوری، شرایط معنایی اقتضا می­کند که چندین ویژگی تصریفی به‌طور هم‌زمان با هم به کار رود تا توصیف درست و دقیقی از رخداد بیان شود. در این صورت، هم‌زمانی در کاربرد ارزش­های تصریفی به‌گونه‌ای درهم‌تنیده شکل می‌گیرد و پدیده امتزاج رخ می­دهد. هدف اصلی پژوهش پیش رو آن است که به بررسی صورت­های امتزاجی اعم از تکواژهای واژ آمیخته، صورت­های مکمل و در کل همجوشی‌ها در تصریف دو زبان انگلیسی و فارسی بر اساس نظریه صرف طبیعی بپردازد تا از این رهگذر میزان طبیعی بودن این صورت­ها را در مقولات دستوری اسم، فعل، صفت و ضمیر هر دو زبان بررسی نماید و به این پرسش پاسخ دهد که وجوه اشتراک و افتراق این دو زبان از نظر میزان امتزاج و طبیعی بودن تصریف و قواعد تصریفی چیست. داده­های فارسی از پیکره پایگاه دادگان زبان فارسی و داده­ها­ی انگلیسی از پایگاه پیکره انگلیسی آمریکایی معاصر به روش نمونه‌گیری ‌تصادفی بر اساس تعداد واژه‌ مساوی انتخاب‌شده، سپس بر پایه نظریه صرف طبیعی مورد بررسی قرار گرفته ‌است. نتایج نشان‌ می‌دهد که پدیده امتزاج در تصریف هر دو زبان رخ می‌دهد و در صورت­های تصریفیِ مقوله‌های دستوری، در قالب تجمیع نقشی، صورت­های مکمل قوی و ضعیف و همچنین تکواژهای واژ آمیخته قابل مشاهده است. در هر دو زبان بسامد فرآیند امتزاج در تصریف فعل بیش از مقولات دیگر یعنی اسم و صفت و ضمیر است و این امر از وجوه اشتراک این دو زبان است. در مقوله ضمیر، در انگلیسی تنوع امتزاجی بیشتری دیده‌می‌شود. یکی از دلایل آن وجود ویژگی جنسیت در تصریف ضمایر انگلیسی و نبود آن در فارسی است. نتایج پژوهش مبین این واقعیت است که صورت‌های تصریفی دارای امتزاج از مهم‌ترین اصول نظریه صرف طبیعی که وجود رابطه یک‌به‌یک دوسویه بین صورت و نقش است تبعیت نمی‌کنند. آنها معیارهای طبیعی بودن را مخدوش کرده و سبب کاهش میزان طبیعی بودن دو نظام تصریفی فارسی و انگلیسی می‌شوند

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study of Fusion in Persian and English Inflection Based on Natural Morphology Theory

نویسندگان [English]

  • leila Gholipour Hasankiadeh 1
  • foroogh kazemi 2
  • Maryam Iraji 3

1 PhD Student of Linguistics Department, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Linguistics, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor of Linguistic Department., central Tehran branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Inflectional features of languages have diversity and each language utilizes a range of these features to express its grammatical relations. Sometimes, in an inflection of a grammatical category (such as a verb), the semantic conditions require that several inflectional features come into use simultaneously in order to express a correct and accurate description of the event. In this case, this simultaneity is formed in an interwoven manner in the application of inflectional values and the phenomenon of fusion occurs. The main goal of this research is to examine fusional forms, including pormanteau, suppletion and fusions in the inflection of two languages, English and Persian, based on natural morphology theory, in order to determine the naturalness of these forms in the grammatical categories of noun, verb, adjective and pronoun of both languages and answer the question that what are the similarities and differences of these two languages in terms of the degree of fusion and naturalness of inflection and inflectional rules. The Persian and English data are extracted from the Persian language database and Corpus of Contemporary American English respectively by random sampling based on the equal number of words, and then analyzed based on the natural morphology theory. The results signify that the phenomenon of fusion occurs in the inflection of both languages and can be noticed in the inflection of different grammatical categories in the form of cumulative, strong and weak suppletion and pormanteau. In both languages, the frequency of fusion in verbs is more than other categories, namely nouns, adjectives, and pronouns, and this is one of the common features of these two languages. In the category of pronouns, in English, there is a greater diversity of fusion. One of the reasons is the presence of gender feature in English pronouns and its absence in Persian. The results of the research highlight the fact that the inflectional forms with infusion do not follow the most important principles of the theory of natural morphology, which is the existence of a biuniqueness between the form and the meaning. They distort the criteria of naturalness and cause a decrease in the naturalness of the Persian and English inflectional systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • inflection
  • grammatical categories
  • fusion
  • natural morphology
انوشه، مزدک (1400). «ساخت نمود کامل در فارسی بر پایۀ صرف توزیعی». نشریه پژوهش­های زبانشناسی، شمارۀ (2) 13، 216-189.
حسن­زاده، رضوان و زهرایی، حسن (1391). «نگاهی به ماهیت مقوله نمود فعل در زبان روسی و فارسی از دریچه کاربرد نمود ناکامل افعال». فصلنامه پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی. شمارۀ 3، صص 80-65.
حق­بین، فریده (1378). «بررسی میزان طبیعی بودن نظام تصریفی زبان فارسی بر مبنای نظریه صرف طبیعی». فصلنامه زبان و ادب. شمارۀ 9 و10، صص 95-75.
حق‌بین، فریده (1379). «نگرشی به نظریه صرف طبیعی». فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س). شمارۀ 36، سال 10، صص 43-23.
قلی­پور حسن­کیاده، لیلا و کاظمی، فروغ (1401). «بازنمایی وحدت شکلی در تصریف فارسی و انگلیسی بر اساس نظریه صرف طبیعی: رویکردی پیکره بنیاد». مجله علمی-پژوهشی علم زبان، دورۀ 9، شمارۀ 16، صص  442-413.
قلی­پور حسن­کیاده، لیلا و کاظمی، فروغ (1401). «بررسی شفافیت در وندهای تصریفی فارسی و انگلیسی بر اساس نظریه صرف طبیعی». فصلنامۀ زبان‌شناخت، دورۀ 13، شمارۀ 2، صص 125ـ153.
کوشکی، فاطمه و مظفری، فاطمه (1386). «بررسی فرایند ترکیب در زبان فارسی بر اساس نظریه صرف طبیعی». فصلنامه پازند. شمارۀ 11. صص 38-27.
محمد بیگی کاسوایی، مهدی (1391). «آشنایی با زمان فعل در فارسی». مجله فارسی دانشگاه داکا. شمارۀ 5، سال 5، صص 161-149.
یول، جورج (1389). بررسی زبان. ترجمۀ علی بهرامی، تهران: نشر رهنما.
Anosheh, M. 2021. “Perfect Construction in Persian within the Framework of Distributed Morphology”. Journal of Research in Linguistics, Vol 13(2), pp 189-216.
Bobaljik, J. D. 2011. Universals in Comparative Morphology: Suppletion, Superlatives, and the Structure of Words. Language Arts & Disciplines.
Bonami, O., Boye, G. 2001. “Suppletion and Dependency in Inflectional Morphology”. Proceedings of the 8th International HPSG Conference, Norwegian University of Science and Technology.
Corpus of Contemporary American English,2021. http:/www.english-corpora.org/coca/.
Croft, W. 2003. Typology and Universals. Cambridge: Cambridge University Press.
Dressler, W. U. 2005. “Morphological Typology and First Language Acquisition: Some Mutual Challenges”. Morphology and Linguistic Typology. pp 7-21.
Dressler, W. U. 2005. “Towards Natural Morphology of Compounding”. Linguistica, Vol (45) 2, pp 29-40.
Dressler, W. U.; W. Mayethaler; O. Panagl & W. U. Wurzel (Eds.) 1978. Leitmotifs in Natural Morphology. John Benjamins B.V.
Galeas, G. 2001. “What Is Natural Morphology? The State of the art”. Journal of Linguistics: Athens, Vol 13, pp 7-33.
Gholipour Hasankiadeh, L., & Kazemi, F. 2022. “Investigating transparency in Persian and English inflectional affixes Based on Natural Morphology theory”. Language Studies, Vol 13, issue 2, pp 123-153. [In Persian].
Gholipour Hasankiadeh, L., & Kazemi, F. 2022. “Representation of Uniformity in Persian and English Inflection Based on Natural Morphology theory: A Corpus-based Study”. Journal of Language Science, Vol 9, Issue 16, pp 413-442. [In Persian].
Haghbin, F. 2000. "Natural Morphology". Journal of Al-Zahra University, Vol 36(10), pp 23-43. [In Persian].
Haghbin, F. 1999. “Investigation of Naturalness of Persian inflectional system based on Natural Morphology theory”. Language & Literature, issue 9-10, pp 75-95. [In Persian].
Haspelmath, M. & Sims, A. D. 2010. Understanding Morphology. Hodder Education.
Hengeveld, K. 2011. “Epilogue: Degrees of Transparency”. Linguistics in Amesterdam, Vol 4(2), pp 110-114.
Hippisley, A., Corbett, G., Chumakina, M., Brown, D. 2014. “Suppletion: Frequency, Categories and distribution of Stems”. Studies in Language, Vol 28(2), pp 387-418.
Leufkens, S. 2015.Transparency in language. Utrecht University: LOT
Mayerthaler, Willi,1988. Morphological naturalness. Linguistica extranea, studia 17. Germany: Karoma Publishers.
Persian Language Data Base,2021. Retrieved from http: //pldb.ihcs.ac.ir
Spencer, A. 2010. Morphological Theory: An Introduction to Word Structure in Generative Grammar. Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
Stump, G. 2001. Inflectional Morphology: A Theory of Paradigm Structure. Cambridge University Press.
Wurzel, W. U. 1978. “Inflectional Morphology and Naturalness”. Kluwer Academic. Boston: London. pp 1-17.