نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زینب جعفری ¹
• بتول علی نژاد ²
• رضوان متولیان ³

¹ گروه زبان شناسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² گروه زبانشناسی دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ گروه زبان شناسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که نشانه‌های نوایی در ابهام‌زدایی از جملاتی که از ابهام نحوی برخوردارند، نقش موثری دارند. به پیروی از پژوهش‌های قبلی، مطالعه‌ی حاضر نیز سعی کرد چگونگی تاثیر نشانه‌های نوایی زیروبمی و دیرش را در ابهام‌زدایی از جملات مبهم زبان فارسی بررسی کند. جملات مورد بررسی در دو دسته قرار گرفتند. این جملات از عباراتی با ابهام ناشی از الصاق متفاوت در گروه‌های هم‌پایه برخوردار بودند. عبارات مبهم دسته‌ی اول شامل توالی N1-N2-conj-N3 و عبارات مبهم دسته‌ی دوم شامل توالی N1-conj-N2-Adj بودند. هر یک از این عبارات دو خوانش نحوی از نوع الصاق پایین و الصاق بالا با دو معنی متفاوت داشتند. طی یک آزمایش تولیدی تعداد 264 جمله توسط 11 گویشور زن فارسی زبان تولید و ضبط شد. عبارات مبهم هدف در محیط نرم‌افزار پرات استخراج و کلمه به کلمه تقطیع شدند و مورد تحلیل آوایی قرار گرفتند. میزان زیروبمی و دیرش کل عبارات هدف و همین‌طور تک تک کلمات در هر دو خوانش الصاق پایین و بالا اندازه‌گیری شد و با استفاده از آزمون t مستقل مورد مقایسه‌ی آماری قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش یافته‌های مطالعات قبلی مبتنی بر استفاده از نشانه‌های نوایی برای ابهام‌زدایی را تایید کرد. گویشوران فارسی زبان در سطح هر دو نوع عبارات مبهم متناسب با خوانش مورد نظر هر دو نشانه‌ی نوایی زیروبمی و دیرش را به طور معناداری متفاوت تولید کردند. میانگین میزان بسامد پایه و دیرش کل عبارات هدف در خوانش الصاق پایین بیشتر از الصاق بالا بود. در عبارات نوع اول، میانگین میزان دیرش N2، کلمه‌ی ربط و N3 و میانگین میزان زیروبمی کلمه‌ی ربط و N3 در خوانش الصاق پایین بیشتر بود. علاوه بر این، گویشوران در خوانش الصاق پایین به منظور ایجاد مرز نوایی، بین N2 و کلمه‌ی ربط یک وقفه‌ی زمانی ایجاد کرده بودند. در عبارات نوع دوم نیز، میانگین میزان دیرش N1 و N2 و میانگین میزان زیروبمی کلمه‌ی ربط و N2 در خوانش الصاق پایین بیش‌تر بود. در این دسته از عبارات نیز در خوانش الصاق پایین به منظور ایجاد مرز نوایی یک وقفه‌ی زمانی بین N1 و کلمه‌ی ربط ایجاد شده بود. در کل بنابر یافته‌های این پژوهش گویشوران فارسی زبان در خوانش الصاق پایین با استفاده از ایجاد مرز نوایی از طریق اضافه کردن وقفه‌ی زمانی بین conj و کلمه‌ی قبل از آن، کشش کلمه‌ی قبل و بعد از conj و همین‌طور با بالا بردن سطح زیروبمی در محدوده‌ی conj و کلمه‌ی پس از آن ابهام‌زدایی می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

• "
• ابهام نحوی"
• ابهام زدایی"
• نشانه های نوایی"
• زیروبمی"
• دیرش"
• ، الصاق پایین"
• ، "
• الصاق بالا"

عنوان مقاله [English]

Effect of Prosodic Cues on the disambiguation of syntactically ambiguous sentences

نویسندگان [English]

• Zeynab Jafari ¹
• Batool Alinezhad ²
• Rezvan Motavallian Naeini ³

¹ Linguistics Department, the Faculty of Foreign Languages, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Linguistics Department. the Faculty of Foreign Languages, University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Linguistics Department, Faculty of Foreign Languages, University of Isfahan, Isfahan. Iran

چکیده [English]

Many studies have shown the effect of prosodic cues on the disambiguation of syntactically ambiguous sentences. Following previous research, this study therefore tried to investigate how pitch and duration affect the disambiguation of the syntactic attachment differences (low attachment and high attachment) in Persian. To reach the purpose of this survey, two types of syntactically ambiguous strings with two different meanings were examined. Expressions Type 1 was composed of N1-N2-conj-N3 and Expressions Type 2 was composed of N1-conj-N2-Adj. In a speech production experiment, a total of 264 utterances were produced by 11 female Persian speakers (6 sentences × 2 conditions × 2 repetitions × 11 speakers). All the target expressions (conjoined noun phrases) were extracted, word-segmented by hand in Praat software, and subjected to phonetic analysis. The duration and mean f0 of the segmented words were measured and compared across two conditions. Differences in measurements were statistically analyzed by using Independent t-test. Generally, the outcomes of this paper supported the previous studies. The speakers resolved the ambiguity by significantly altering their production of the utterances in ways consistent with the intended meaning and structure. The statistical comparison revealed a higher pitch excursion on and a longer duration of the target noun phrases in low attachment condition as opposed to high attachment one. Specifically, in Expressions Type 1, the duration of N2, the conjunction, and N3 was longer and the mean f0 of the conjunction and N3 was higher in low attachment condition. In addition, a pause was produced between N2 and the conjunction to mark a prosodic boundary. In Expressions Type 2, N1 and N2 duration was longer and the mean f0 of the conjunction and N2 was higher in low attachment condition. Moreover, a pause was inserted between N1 and the conjunction to mark a prosodic boundary. In sum, the insertion of pauses, pre-boundary word lengthening, post-conjunction word lengthening, and f0 rise were used to disambiguate the utterances.

کلیدواژه‌ها [English]

• "
• syntactic ambiguity"
• disambiguation"
• prosodic cues"
• pitch"
• duration"
• low attachment"
• , "
• high attachment"