والی رضایی؛ مژگان نیسانی
چکیده
در این پژوهش تلاش میشود تا ابهامات مفهومی دو مقولهی گواهنمایی و وجهیت معرفتی مورد توجه قرارگیرد و بهتبع آن نشان داده شود که قیدهای متناظر با این مقولهها علیرغم شباهتهایشان زیرمقولههای ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش میشود تا ابهامات مفهومی دو مقولهی گواهنمایی و وجهیت معرفتی مورد توجه قرارگیرد و بهتبع آن نشان داده شود که قیدهای متناظر با این مقولهها علیرغم شباهتهایشان زیرمقولههای قیدی متمایزی بهشمار میروند. در راستای نیل به این هدف دادههای مختلف از منابع گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر جمعآوری شده و این تحقیق در تحلیلشان عمدتاً از ملاحظات معنایی بهرهمیجوید. این مطالعه بر اساس رویکرد نقشی- ردهشناختی صورت پذیرفته است. بهعبارتی ادعای ون ولین(2005) در دستور نقش و ارجاع مبنی بر اصل ترتیب حاکم بر عناصر نقشی و تعامل عملگرهای متجلیکنندهی این دو مقوله با قیدهای متناظرشان و در پی آن قاﺋل شدن به دو زیرمقولهی قیدی مجزای گواهنمایی و وجهیت معرفتی در زبان فارسی تأیید میشود. برخلاف مطالعات پیشین که اعتقاد به رابطهی همپوشانی و یا شمول میان این دو مقوله دارند و درنتیجه آنها را مقولههای متمایزی نمیپندارند، تاکید مقاله حاضر این است که قیدهای وجهیت معرفتی و اظهارات معرفتی گوینده درباره عبارات گواهنما از ارزش گواهنمایی معینی برخوردار نمیباشد؛ بلکه تعبیر گوینده از منبع اطلاع را منعکس میسازد و میتوان اینگونه ادعا کرد که درجات مختلف اطمینانپذیری یک منبع اطلاع را نباید در رابطهی یکبهیک با درجات معرفتی گوینده قرار داد؛ چراکه گفتههای معرفتی و قیدهای مرتبط با آنها بهگونهای یک نوع ارزیابی از محتمل بودن بهحساب میآیند و این در حالی است که عبارات و قیدهای گواهنمایی حاکی از سنجش اطمینانپذیری منبع اطلاعاند و در مجموع میبایست قاﺋل به وجود مرزی میان این دو مقوله و قیدهای متناظر با آنها شد.