نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• والی رضایی ¹
• مژگان نیسانی ²

¹ دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان

² دانشجوی دکترای زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

در این پژوهش تلاش می­شود تا ابهامات مفهومی دو مقوله‌ی­ گواه­نمایی و وجهیت معرفتی مورد توجه قرار­گیرد و به­تبع آن نشان داده­ شود که قیدهای متناظر با این مقوله­ها علیرغم شباهت­هایشان زیر­مقوله­های قیدی متمایزی به­شمار می­روند. در راستای نیل به این هدف داده­های مختلف از منابع گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر جمع­آوری شده و این تحقیق در تحلیلشان عمدتاً از ملاحظات معنایی بهره­می­جوید. این مطالعه بر اساس رویکرد نقشی- رده­شناختی صورت پذیرفته است. به­عبارتی ادعای ون ولین(2005) در دستور نقش و ارجاع مبنی بر اصل ترتیب حاکم بر عناصر نقشی و تعامل عملگرهای متجلی­کننده­ی این دو مقوله با قیدهای متناظرشان و در پی آن قاﺋل شدن به دو زیر­مقوله‌ی قیدی مجزای گواه­نمایی و وجهیت معرفتی در زبان فارسی تأیید می‌شود. بر­خلاف مطالعات پیشین که اعتقاد به رابطه‌ی همپوشانی و یا شمول میان این دو مقوله دارند و در­نتیجه آن­ها را مقوله­های متمایزی نمی­پندارند، تاکید مقاله حاضر این است که قیدهای وجهیت معرفتی و اظهارات معرفتی گوینده درباره عبارات گواه­نما از ارزش گواه­نمایی معینی برخوردار نمی­باشد؛ بلکه تعبیر گوینده از منبع اطلاع را منعکس می­سازد و می­توان اینگونه ادعا کرد که درجات مختلف اطمینان­پذیری یک منبع اطلاع را نباید در رابطه‌ی یک­به­یک با درجات معرفتی گوینده قرار داد؛ چراکه گفته­های معرفتی و قیدهای مرتبط با آن­ها به­­گونه­ای یک نوع ارزیابی از محتمل بودن به­حساب می­آیند و این در حالی است که عبارات و قیدهای گواه­نمایی حاکی از سنجش اطمینان­پذیری منبع اطلاع­اند و در­ مجموع می­بایست قاﺋل به وجود مرزی میان این دو مقوله و قیدهای متناظر با آن­ها شد.

کلیدواژه‌ها

• : گواه‌نمایی
• وجهیت معرفتی
• قید
• اطمینان‌پذیری
• محتمل‌بودن

عنوان مقاله [English]

Differentiating Evidentiality and Epistemic Modality Based on the Behavior of Persian Adverbials

نویسندگان [English]

• Vali Rezai ¹
• Mozhgan Neisani ²

¹ Associate Professor of linguistics Isfahan University

² Ph.D. Student of Linguistics Isfahan University

چکیده [English]

This paper attempts to indicate that the two conceptual categories of evidentiality and epistemic modality are distinct although they may look similar; thus their corresponding adverbs also consist of separate subcategories of adverbs. To attain this goal, different data were gathered both from written and spoken sources and analyzed mostly with the help of semantic considerations in the framework of functional typological approach. VanValin (2005)’s argument regarding the order principle dominating the functional elements and the interaction of evidential and epistemic modality operators with their corresponding adverbs and therefore considering two distinct subcategories of evidential and epistemic modal adverbs are in line with the results of this study. In contrast with previous studies which view the relationship of the two categories as one of inclusion or overlapping, the current project argues that epistemic assessment of the speaker should not be confused with evidential considerations since evidentiality has to do with the information source. Also it can be argued that various levels of reliability should not be equated one to one with different degrees of epistemic commitments of the speaker because the epistemic modal expressions and their corresponding adverbs are somewhat the evaluation of the likelihood while the evidentials evaluate the reliability of the information source. Eventually we must draw a line between the two categories and their relating adverbs and see them as separate groups.

کلیدواژه‌ها [English]

• Evidentiality
• epistemic modality
• adverb
• reliability
• likelihood