نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شهرام جمالی ¹
• حبیب گوهری ²

¹ دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام ، ایلام، ایران

² استادیار زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام ، ایلام، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی و وام­واژه­های فارسی معادل آنها در کردی کلهری صورت می­پذیرد. از لحاظ روش تحقیق، این پژوهش کمی و توصیفی است. میوسکن (1987)، ماتراس (2009) به عنوان چارچوب نظری مورد استناد قرار گرفته­اند. برای تحقق هدف پژوهش حاضر فهرستی از تمام اصطلاحات خویشاوندی تهیه شد و در اختیار افراد شرکت­کننده قرار گرفت. بر اساس متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات، افراد شرکت­کننده به هشت گروه تقسیم شدند: مردان/ زنان باسواد جوان، مردان/ زنان باسواد مسن، مردان/ زنان بی­سواد جوان و مردان/ زنان بی­سواد مسن. برای شرکت در مصاحبه و پاسخ دادن به سؤالات، از هر گروه 10 نفر و مجموعاً 80 نفر به گویه­های طراحی­شده پاسخ دادند. برای هر واژه چندین بافت در نظر گرفته می­شد و از افراد خواسته می­شد تا واژه مورد نظر (بومی یا معادل فارسی آن) را در آنجا انتخاب نمایند. پس از جمع­آوری داده­ها، با استفاده از نرم­افزار آماری اس­پی­اس­اس (نسخه 23)، داده­ها مورد تحلیل قرار گرفتند. آنالیز واریانس سه عاملی مورد استفاده قرار گرفت تا رابطه بین متغیر وابسته پژوهش (انتخاب واژه کردی یا معادل فارسی آن) با متغیرهای مستقل پژوهش یعنی سن، جنسیت و سطح تحصیلات مشخص گردد. برخلاف پیش­بینی نظریه سلسله­مراتب (میوسکن، 1987)، نتایج نشان داد که میزان استفاده از اصطلاحات بومی بسیار زیاد است. گروه­های مختلف از 54.5% تا 100% از موارد از اصطلاحات خویشاوندی بومی استفاده نمودند. از طرفی، چون اصطلاحات خویشاوندی انتخاب­شده در پرسشنامه دارای خلاء در کردی کلهری نبودند، لذا میزان بالای استفاده از اصطلاحات خویشاوندی کردی منطبق با نظریه خلاء واژگانی (ماتراس، 2009) است. در ارتباط با تفاوت­های به­دست آمده در گروه­ها، آزمون تحلیل واریانس سه عاملی نشان داد که دو عامل تحصیلات و سن نقش پررنگی در میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی (معادل فارسی آنها) دارند، درحالی‌که عامل جنسیت از لحاظ آماری نقش معنی­داری ایفا نمی­ کند.

کلیدواژه‌ها

• اصطلاحات خویشاوندی
• وام گیری
• خلاء واژگانی
• کردی کلهری
• تماس زبانی

عنوان مقاله [English]

A Survey Analysis of the Use of Kurdish Kinship Terms and Persian Borrowed Equivalents (Based on Data from Kalhori Kurdish)

نویسندگان [English]

• Shahram Jamali ¹
• Habib Gowhary ²

¹ Ph.D Candidate of Linguistics, Ilam branch, Islamic Azad University , Ilam, Iran,

² Assistant Professor of Linguistics, Ilam branch, Islamic Azad University , Ilam, Iran,

چکیده [English]

This study set out to examine the use of Kurdish kinship terms comparing with Persian borrowed equivalents in Kalhori Kurdish. Matras (2009), Treffers-Daller (2010) and Muysken, (1987) were frequently cited and adopted as theoretical model. Methodologically, this study is quantitative and descriptive. To achieve the goals, a list composed of almost all Kurdish kinship terms together with Persian borrowed equivalents were distributed among the participants to choose from. Based on gender, age and educational backgrounds, the subjects were divided to eight groups: young male/ female educated; old male/ female educated; young male/ female uneducated; old male/ female uneducated participants. For each group, 10 people were selected randomly. Therefore, a total number of 80 participants were selected to respond to the provided list through interview. For each kinship term, different contexts were provided and then the participants were asked to choose either the local kinship term or the borrowed one from Persian. To analyze the data, SPSS (version 23) was employed. As for the statistical test, ANOVA was employed to find any meaningful relation between the three independent variables of the study (age, gender and educational background) and the participants’ choice among the Kurdish kinship terms and Persian borrowed ones (dependent variable). Unlike the predictions of the theory of borrowing hierarchy (Muysken (1987), the results indicated the Kurdish kinship terms were used much more frequently than their (more prestigious) Persian equivalents in Klahori Kurdish. Different groups employed at least 54.5% to 100% Kurdish kinship terms. Since, no Kurdish lexical gap was found in the provided list, the results were in line with the predictions of the theory of lexical gap (Matras, 2009). Regarding the attested variations among different groups, the statistical employed test (ANOVA) showed that education and age play a meaningful role, while, sex was found to be statistically insignificant.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kinship Terms
• Borrowing
• Lexical Gap
• Kalhori Kurdish
• Language Contact