نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

در این پژوهش، افزوده‌های وجهی به‌کار‌رفته در نوشتار فارسی‌آموزان سطح پیشرفته زن و مرد در چارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند، استخراج و بررسی گردیدند. به عبارتی، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیا تفاوتی میان فارسی‌آموزان زن و مرد در کاربرد افزوده‌های وجهی وجود دارد یا خیر. دستور نقش‌گرای نظام‌مند، روشی نظام‌مند برای تحلیل متن در اختیار می‌گذارد. افزوده‌های وجهی که بیانگر میزان قطعیت و دیدگاه گوینده یا نویسنده هستند؛ در مبحث فرا نقش بین‌فردی در دستور نقش‌گرای نظام‌مند، بررسی می‌شوند. پژوهش‌های زیادی برای یافتن رابطه‌ی زبان و جنسیت انجام شده است؛ ولی تاکنون هیچ پژوهشی در چارچوب دستور نقش‌گرا، تأثیر جنسیت در کاربرد افزوده‌های وجهی در نوشتار فارسی‌آموزان خارجی را بررسی نکرده است. نمونه آماری و پیکره مورداستفاده در این پژوهش نوشتار 248 نفر از فارسی‌آموزان خارجی سطح پیشرفته زن و مردِ مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد است. روش نمونه‌گیری این پژوهش از نوع نمونه‌گیری تصادفی ساده است. روش کار بدین‌صورت انجام شد که نوشتار 248 نفر از فارسی‌آموزان بر اساس جنسیت تفکیک شد (124 نفر زن و 124 نفر مرد). سپس تمام افزوده‌های وجهی به‌کاررفته در نوشتار فارسی‌آموزان مرد و زن بر اساس تقسیم‌بندی هلیدی تعیین شدند. سپس تعداد و درصد توزیع انواع افزوده‌های وجهی محاسبه و نتایج با هم مقایسه شد. برای بررسی معنادار بودن تفاوت‌ها میان زنان و مردان، از آزمون آماری خی دو استفاده شد. سرانجام، این نتایج حاصل شد که افزوده وجهی وجه‌نما، پربسامدترین افزوده‌ی وجهی در نوشتار فارسی‌آموزان سطح پیشرفته است؛ مردان از افزوده‌های وجهی وجه‌نما که قطعیت و یقین را نشان می‌دهند (واژه‌هایی از قبیل مطمئناً، حتماً و ...) بیش از زنان استفاده کرده‌اند و زنان از افزوده‌های وجهی وجه‌نما که عدم قطعیت و تردید را نشان می‌دهند (واژه‌هایی از قبیل احتمالاً، شاید و ...) بیش از مردان استفاده کرده‌اند؛ این نتیجه دیدگاه لیکاف (1975: 52-54) درباره تفاوت‌های زبانی مردان و زنان را تأیید می‌کند. همچنین، زنان بیش از مردان از افزوده‌های اظهاری استفاده کرده‌اند. افزوده‌های مطلوبیت (واژه‌هایی از قبیل خوشبختانه، متأسفانه و ...)،بیشترین افزوده‌های اظهاری به‌کاررفته در نوشتار فارسی‌آموزان زن است. این نتیجه، دیدگاه جیمز و دراکیچ (1993) را درباره رفتار زبانی زنان، تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Gender in The Use of The Modal Adjuncts in The Writings of Advanced Foreign Learners of Persian Language Based on Functional Grammar

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Rezapour 1
  • Abolfazl Mouchani 2

1 Assistant Professor of Linguistics, Faculty of Literature and Foreign Languages, Semnan University, Semnan, Iran.

2 M. A. in Teaching Persian Language to non-Persian Learners, Semnan University, Semnan, Iran.

چکیده [English]

For many years, researchers have attempted to discover the complex interrelationship between language and gender. This research investigated modal adjuncts usage in the writings of female and male learners of Persian as a second language. This research has been done based on Halliday's systemic functional grammar approach, because, this theoretical framework provides a systemic method for text analysis. Regarding the impact of gender on the writings of Persian language speakers, valuable studies have been done so far, but no research has investigated the impact of gender on the modal adjuncts usage in the writings of learners of Persian as a second language. In fact, this research has been done to investigate the impact of gender on different modal adjuncts usage in the writings of learners of Persian as a second language based on Halliday's systemic functional grammar approach. The method of this research is descriptive-analytic method.  The population of this study included advanced learners of Persian as a second language which studied at Persian Language Center of Ferdowsi University. This field study used random sampling for participant selection. data were collected through tests and writing assignments.  The sample and the corpus of this research was the writings of 248 advanced female and male learners of Persian as a second language of the center for teaching Persian language in Ferdowsi university of Mashhad. First, the writings were classified based on gender (124 men and 124 women). Then, the modal adjuncts in the texts  were identified based on the segmentation of Halliday; after that, the distribution of all modal adjuncts, was determined and shown by charts and compared. The chi - square statistical test was used to study the significance of differences between men and women. The results indicated that the modality adjuncts were the most frequent modal adjuncts in the writings of the participants. The results showed differences across males and females. Women used modal adjuncts that showed uncertainty in their writings more than men and men have used modal adjuncts that showed certainty in their writings more than women. Lakoff (1975) says that women are systematically taught to speak with specific language features, and those language features are associated with a lack of power. Also, the results indicated that women have used comment adjuncts more than men. James and Drakich (1993, pp. 302–3) said women are expected to talk, and do talk, about personal feelings and other socioemotional matters relevant to interpersonal relationships to a greater extent than men.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Written Varieties
  • Advanced Learners of Persian as a Second Language
  • Gender and Language
  • Halliday's Systemic Functional Grammar
  • Modal adjuncts
جعفری، آزیتا (1388). «بررسی افزوده‌ها در زبان فارسی: بر اساس رویکردهای نقشی و صوری»، ویژه‌نامه فرهنگستان (دستور)، شمارۀ پنجم، اسفند 1388، صص 128-155.           
صفارمقدم، احمد (1391). «گونه‌های گفتاری و نوشتاری در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان»، زبان‌شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارة دوم، پاییز و  زمستان 1391، صص 45-68. 
مدرسی، یحیی (1390). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
میرزائی، آزاده و مولودی، امیرسعید (1393). «نخستین پیکرۀ نقش‌های معنایی زبان فارسی»،  علم زبان، 2 (3)، صص 29- 48.    
نظری، علی‌اشرف (1390). «چرخش در مفهوم قدرت: تصور فوکویی و پسافوکویی از قدرت»،   فصل‌نامه‌ی سیاست، مجله‌ی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی. سال 41، شمارۀ 3، صص341-358.
وزیرنژاد، فائزه (1387). سبک‌شناسی رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم با رویکرد نقش‌گرایی هلیدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
Cameron, D., Mcalinden. F., & O′ Leary. K. 1989. Lakoff in Context: thesocial and linguistic functions of tag questions. In J. Coates, & D.
Coates, J. 1986. Women, Men and Language, New York, Longman.  
Eggins, S. 1994. An Introduction to Systemic Functional Linguistics. First Edition, London: Pinter.          
Fowler, R. 1977. Linguistics and the Novel. London: Methuen.
Halliday, M. A. K. 1989. Spoken and Written Language. Oxford:      Oxford University Press.
Halliday, M.A.K. 1985/1994/1998. An Introduction to FunctionalGrammar. London: Edward Arnold Limited.  
Halliday, M.A.K. & Matthiessen C. 2004. An Introduction to FunctionalGrammar. Third Ed. London: Edward Arnold Limited.
Halliday, M.A.K. 1971. “Linguistic Function and Literary Style: AnInquiry into the Language of William Golding’s The Inheritors,”in,S. Chatman ed.         
Holmes, J. 1986. “Functions of you know in women's and men's speech”.  Language in Society. Volume 15, Issue 1, March 1986, pp. 1-21. Cambridge: Cambridge University press.
Holmes, J. 1990. “Hedges and boosters in women's and men's speech”. Language & Communication, 10(3), 185-205.
Holmes, J. 1998. Women's Talk: The Question of SociolinguisticsUniversals, In Coates, J. and Pichler, P., 2011. Language andgender. A reader. John Wiley & Sons; 2nd Edition.
Jafari, A. 2009. The study of adjuncts in Persian language: Based on formal and functional approaches. Dastoor Journal, 128-155. [In Persian].   
James, D. and J. Darkich 1993. Understanding Gender Differences Amount of Talk: A Critical Review of Research. In Tannen (1993). 
Labotka, L. 2009. Language and woman’s place in drag: power, femininityand gay speech. Texas linguistic forum, 53, 18-28.
Lakoff, R. 1973. Language and Woman’s place. Language in Society,2: 45 -80.
Lakoff, R. 1975. Language and Woman’s place. New York: Harper & Row.
Mirzaei, A., Moloodi, A. 2014. The First Semantic Role Corpus inPersian Language. Language Science, 2(3), 48-29. [In Persian].  
Modarresi, Y. 2017. An Introduction to Sociolinguistics. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies. [In Persian].
Nazari, A. 2011. Transition in the concept power: Foucault and Post- Foucauldian analysis. political quarterly, 41(3), 341-358. [In Persian].  
Saffar Moghadam, A. 2013. Spoken and Written Variants in Teaching Persian Language to non-Persian Speakers. Language Studies, 3(6), 45-68. [In Persian].  
Thompson, G. 1997. An Introducing Functional Grammar, New York: Oxford University Press.
Vazirnejad, F. 2009. Stylistics of the novel Cheragh-ha ra man khamushmikonam in the basis of functional Grammar of Halliday’sapproach (Master’s thesis). Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. [In Persian].
Wardhaugh, R. 2006. An Introduction to Sociolinguistics. Fifth Ed. Malden: Blackwell Publishing.                          
Yaguchi, M., Iyeiri, Y., & Baba, Y. 2010. Speech style and gender distinctions in the use of very and real/ really: an analysis of the  corpus of spoken professional American English. Journal of  pragmatics, 42, 585-597.