صادق افتخاری فر؛ محمدرضا پهلوان نژاد
چکیده
این پژوهش به بررسی و تحلیل نمونهگفتار سه کودک فارسی زبان دختر 4 تا 5 ساله که به اختلال تکاملی زبان (اختلال ویژه زبانی) مبتلا هستند، میپردازد. چارچوب نظری پژوهش مدل بسطیافته استعاره مفهومی میباشد. ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی و تحلیل نمونهگفتار سه کودک فارسی زبان دختر 4 تا 5 ساله که به اختلال تکاملی زبان (اختلال ویژه زبانی) مبتلا هستند، میپردازد. چارچوب نظری پژوهش مدل بسطیافته استعاره مفهومی میباشد. بر مبنای این مدل که توسط کووچش (2020) پیشنهاد شده است، پردازش استعاره در چهار سطح که دارای سلسلهمراتب طرحوارهای هستند صورت میگیرد. این سطوح طرحوارهای از عمق به سطح شامل طرحواره تصویری، حوزه، چارچوب و فضای ذهنی میباشد. در پردازش استعاره نگاشت بین حوزههای مبدا و مقصد به صورت همزمان در هر چهار سطح یادشده انجام میشود. از چهار سطح یاد شده بیرونیترین سطح فضای ذهنی است و پردازش آن به صورت برخط در حافظه کاری انجام میگیرد. سه سطح دیگر (طرحواره تصویری، حوزه و چارچوب) در حافظه بلندمدت جای دارند و به صورت برونخط پردازش میشوند. شیوه انجام این پژوهش به صورت توصیفیتحلیلی و میدانی میباشد. دادههای این پژوهش به وسیله آزمون رشد زبانی Told-P3 از سه کودک که به مرکز گفتاردرمانی مراجعه نمودهاند توسط گفتاردرمانگر جمعآوری شده است. دادههای جمعآوری شده در سطح تککلمه میباشد. آزمونگر در طی اجرای آزمون هم درک و هم بیان تککلمات را بررسی نموده است و برمبنای پاسخهای آزمودنیها دادهها را طبقهبندی کرده است. دادههای جمعآوری شده صرفا مبنای توصیفی و تحلیلی دارند و هیچگونه مقایسهای بین آزمودنیها انجام نشده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که میتوان از این مدل در بررسی و تحلیل گفتار افراد دارای اختلالات زبانی بهره برد. همچنین این کودکان مشکل درکی و مفهومی برای تولید کلمات نداشتند و بیشتر در زبان شفاهی مشکل داشتند. لذا تحلیل گفتار این کودکان بر اساس این مدل نشان میدهد که برای آموزش واژگان زبان بیانی به این کودکان، به جای اینکه مستقیما به سراغ آموزش برچسب صوتی و لفظ کلمات برویم باید سطحی از آموزش را که مربوط به تقویت درک استعاری کلمات است در نظر بگیریم. به ویژه به نظر میرسد قبل از همه چیز اگر که سطوح حوزه و چارچوب که سطوح میانی در پردازش استعاری واژگان است، به وسیله روشهای آموزش مورد تقویت قرار بگیرد، نتایج حاصله میتواند چشمگیرتر باشد و دسترسی کودک به لفظ یا برچسب صوتی واژه را تسهیل کند.
